گردشگری سلامت و تندرستی

گردشگری سلامت و تندرستی شامل فعالیت‌هایی است که به سلامت فیزیکی، ذهنی، روانی و عاطفی فرد کمک می‌کنند. گردشگری سلامت و تندرستی یکی از قدیمی‌ترین اشکال گردشگری است که در نیمۀ دوم قرن بیستم، رشد قابل‌ملاحظه‌ای داشته است. این رشد را می‌توانیم در افزایش هتل‌ها و مراکز تندرستی و چشمه‌های آب گرم مشاهده کنیم.
در بسیاری از کشورها (مانند کشورهایی که ساحل دارند) طبیعت نقش مهمی در سلامت و تندرستی مردم بازی می‌کند. کوه‌ها، به‌خصوص کوه‌های آلپ اروپا، از دیگر عناصر طبیعی‌ هستند که گردشگران سلامت را جذب می‌کنند. جنگل‌ها و پارک‌های طبیعی هم برای ماجراجویی و توسعۀ چشمه‌های تندرستی مکان‌های ایده‌آلی هستند. از بیابان‌ها هم برای یوگا و مراقبه استفاده می‌شود. کشورهای بسیاری از منابع شفابخش طبیعی چون آب‌های درمانی، آب‌های گرم، لجن‌های خاص، غارها، کوه‌ها، اقلیم و غیره بهره‌مند هستند. این کشورها در کنار درمان از این منابع برای توسعۀ گردشگری تندرستی تفریح‌محور نیز استفاده می‌کنند.
تندرستی "فرایند فعال آگاه شدن و تصمیم‌گیری برای داشتن زندگی‌ای موفق‌تر است." بسیاری عقیده دارند که تندرستی موجب هماهنگی و تعادل در سلامت روانی، جسمی، معنوی یا به‌ طور کلی سلامت زیستی فرد می‌شود. افزايش علاقه به تندرستي ريشه در زندگي درحال‌تغيير انسان دارد. در گردشگری تندرستی، گردشگر لزوماً به‌دنبال معالجهۀ يك بيماري خاص نیست. ولی گردشگری درمانی با وضعیت جسمی و بیماری ارتباط دارد و شامل تجدید قوا یا گذران دوران نقاهت در چشمه‌های درمانی و یا حتی جراحی می‌شود.
بنابراین، می‌توان بین گردشگری سلامت، تندرستی و درمانی و محصولات و فعالیت‌های خاص هر یک تمایز قائل شد. گردشگری سلامت یک اصطلاح کلی است كه شامل گردشگری تندرستی و درمانی هم می‌شود.
این نوع گردشگری را می‌توان بر روی یک پیوستار قرار داد. در یک سر آن گردشگری تندرستی قرار دارد که با زندگی معنوی مردم ارتباط دارد و در سر دیگر گردشگری درمانی است که تمرکزش اساساً بر جسم و مداوای آن است. با این حال، هر روز بازدیدکنندگان بیشتری به ایجاد تعادل بین جسم، ذهن و روح خود علاقه‌مند می‌شوند و بسیاری از چشمه‌ها و تفریحگاه‌ها، در حال عرضۀ فعالیت‌های متنوع گردشگری سلامت هستند.
با تغییر نوع فعالیت‌ها، بازار گردشگری سلامت نیز تغییر می‌کند. با این حال، می‌توان الگوهای کلی را استخراج کنیم. به یقین، گردشگران سلامت نسبت به خویشتن آگاه‌تر می‌شوند و فعالانه در جستجوی رفاه، سلامتی و سرزندگی بیشتر هستند. البته، سلامتی یک مفهوم ایستا نیست بلکه ذهنی و نسبی است، از این رو همواره در حال تکوین است. واضح است كه نیازهای گردشگران سلامت در زمان‌ها و دوره‌های مختلف زندگی‌شان متغیر خواهد بود.
برخی از جاذبه‌ها و مراکز عرضۀ خدمات گردشگری سلامت عبارتند از: هتل‌ها و چشمه‌های آب‌ گرم؛ چشمه‌های تفریحی؛ تفریحگاه‌های کنار دریا و مراکز آب‌درمانی؛ مراکز جامع استراحت؛ مراکز یوگا؛ خلوت‌گاه‌ها؛ و مراکز زیارت. برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.