دیوید بی. مونتگمری، و چارلز بی. وینبرگ مقالهای با عنوان به سوی سیستمهای هوشمندی استراتژیک نوشتند. این مقاله از این نظر ارزشمند است که رویکرد جدیدی را در مورد برنامهریزی در دنیای رقابتی مطرح میکنند. چرخه هوشمندی که آنها معرفی میکنند نتیجه مصاحبه با 100 مدیر در 30 شرکت در مورد سیستمهای هوشمندی استراتژیک است. این شرکتها هر کدام در کسب و کار خود موفق بوده و فروش خوبی داشتهاند. از زمان معرفی آن تاکنون مبنای بسیاری از تحقیقات علمی در زمینه هوشمندی استراتژیک قرار گرفته است. جمعبندی آنها نشان میدهد، چرخه هوشمندی استراتژیک پنج گام دارد: هدایت، گردآوری، تحلیل، انتشار و بکارگیری.
جهتدهی. در اولین مرحله از چرخه هوشمندی این موضوع کلیدی مطرح میشود که چه اطلاعاتی نیاز است؟ چه اولویتبندیهایی باید ایجاد شوند؟ و چه شاخصهایی را باید پایش کرد؟ بررسیهایی که در این مرحله انجام میشوند، نکاتی را آشکار میسازند که با توجه به موقعیت و شرایطی که شرکت در آن قرار دارد، میتواند به تجویزهای استراتژیکی مناسبی منجر شود. فرآیند هوشمندی وقتی شروع میشود که مدیران نیازمندیهای حیاتی خود در مورد اطلاعات را بیان میکنند. این اطلاعات و تحلیلهای مربوط به آنها از طریق منابع معمول تأمین نمیشود. این اطلاعات از این جهت مهم هستند که به آنها کمک میکند تا مأموریتهای خود را انجام دهند. بهترین راه برای فهمیدن نیازهای هوشمندی این است که شش سوال اساسی پرسیده شود: چه کسی؟ چه چیزی؟ کجا؟ چه زمانی؟ چرا؟ چگونه؟
یکی از چالشهای اصلی برای متخصصین هوشمندی استراتژیک این است که نیازهای کلیدی هوشمندی مدیران را شناسایی کنند. این موضوع وقتی دشوارتر میشود که بدانیم مدیران این نیازها را اعلام نمیکنند! یک دلیل عمده این است که مدیران نمیدانند چه اطلاعاتی در دسترس است یا از نحوه بدست آوردن و استفاده از آنها بیاطلاعند. همچنین ممکن است نیازهای اطلاعاتی مدیران فیالبداهه باشد و در یک در جلسه تصمیمگیری، موضوع خاصی پرسیده شده و بعد از آن فراموش شود. نیازهای فیالبداهه را حتی با بهترین روشها هم نمیتوان تخمین زد، زیرا معمولاً فقط در یک موقعیت خاص پدید میآیند. هوشمندی استراتژیک زمانی مفید خواهد بود که بتواند نیازهای کلیدی اطلاعاتی مدیران را حدس بزند. نیازهای کلیدی اطلاعاتی، موضوعات اصلی کسب و کار را شامل میشوند و برای سازمان از اهمیت بسیار زیادی برخوردار هستند. بودجه شرکت که به عنوان هدفگذاری تولید یا درآمد برای سال جاری استفاده میشود، نکات بسیار مفیدی را در خصوص نیازهای کلیدی نشان میدهد. برای مثال تولید برنامهریزی شده و یا مدت زمان تعمیرات اساسی. همچنین میتوان با مراجعه به صورت جلسات هئیت مدیره از مهمترین نیازهای اطلاعات مورد نیاز برای تصمیمگیری آگاه شد.
در صورتی که در تعیین نیازهای کلیدی اطلاعاتی خوب عمل شده باشد، اطلاعات زیادی به دست میآید که باید اولویتبندی شوند. برای اینکار سه عامل را در نظر بگیرید:
- اهمیت رویداد برای سازمان؛
- سرعتی که رویداد بر سازمان اثر میگذارد؛
- سرعتی که سازمان میتواند به رویداد پاسخ دهد.
با تعیین این سه متغیر میتوان اولویتهای اطلاعاتی را تعیین کرد.
جمعآوری. جمعآوری مرحله دوم چرخه هوشمندی است. واحد هوشمندی بر اساس اطلاعات مورد نیاز مشخص میکند که چگونه، چه زمان و از چه منابعی دادههای مورد نیاز را به دست آورد. همچنین مشخص میشود که چه کسی و با چه مسئولیتی وظیفه جمعآوری اطلاعات را دارد و مناسبترین قالب برای گزارش تحلیلی چیست.
پردازش. پردازش به تبدیل دادههای خام به فرمتهای قابل استفاده مربوط میشود. از آنجاکه خروجیهای نظام هوشمندی استراتژیک متناسب با نیازهای مخاطبان آن و از پیش طراحی میشوند، بنابراین اطلاعات به دست آمده از منابعی مانند مطالعات صنعت و بازار، مقالات خبری و صحبتهای غیررسمی و حتی شایعات، برای تصمیمگیران مناسب نیستند. پردازش شامل فعالیتهایی است که به غربال سیگنالها میپردازد. پردازش اطلاعات شامل موارد زیر است:
- آزمایش قابلیت اطمینان منابع، به ویژه منابع انسانی. به عنوان مثال: آیا منبع جدید است یا به خوبی شناخته شده است؟ اگر کاملاً شناخته شده باشد، آیا سابقه وی نشان میدهد که قابل اعتماد است؟ منبع چه دسترسی به اطلاعات دارد؟
- اختصاص دادن سطح اطمینان به اطلاعات. یعنی تحلیلگران چقدر به اطلاعات مربوط اعتماد میکنند؟ آیا منطقی است؟ آیا با دانستههای دیگر مطابقت دارد؟
- رفع ناسازگاریها. اطلاعات جمعآوری شده به عنوان بخشی از یک تمرین جمعآوری اطلاعات به ندرت به طور منظم در جای خود قرار میگیرند تا یک تصویر کامل ایجاد کنند.
انتشار. انتشار شامل توزیع اطلاعات به دست آمده و رساندن آن به مدیران است که نیازهای اطلاعاتی آنها از ابتدای چرخه هوشمندی مورد بررسی قرار گرفته بود. اغلب، انتشار ضعیفترین حلقه در چرخه هوشمندی است زیرا معمولاً جدی گرفته نمیشود. اطلاعات را باید در قالب و محتوای مورد نیاز مدیر با تنظیمات دلخواه وی ارائه کرد. برخی ترجیح میدهند که از تحلیلگران برای توضیح بیشتر کمک بگیرند. در اینصورت در کنار ارائه گزارش، جلسات حضوری نیز برگزار میشود. برخی دیگر، گزارشهای جامع و دقیق به همراه پیوستها و تمام مدارک پشتیبان را میخواهند. واحد هوشمندی استراتژیک باید ترجیحات و سبکهای تصمیمگیری مخاطب را مشخص کرده و متناسب با آن عمل کند. همچنین وظیفه مراقبت از محرمانگی اطلاعات را هم بر عهده دارد. در بهترین شرایط، اطلاعات از نظر میزان حساس بودن طبقهبندی شده و تنها افراد مجاز امکان دسترسی به آن را دارند. در این خصوص در فصل دوازدهم توضیح داده شده است.
بکارگیری. منظور از بکارگیری یعنی استفاده از تحلیلهای استراتژیک برای ایجاد بینش و تغییر رفتار است. زمانی میتوان گفت که یک تحلیل اثرگذار است که سازمان احساس نیاز به تحلیلها برای تصمیمگیری کرده و آن را مطالبه میکند.
کتابهای مرتبط
هوشمندی استراتژیک (اندیشه،الگو،کاربرد)
155,000 تومانوزن | 1 کیلوگرم |
---|---|
نام مولف |
عباس خدادادی |
شابک |
9786227239706 |
تعداد صفحه |
256 |
سال انتشار |
1400 |
نوبت چاپ |
اول |
قطع کتاب |
وزیری |
نوع جلد |
شومیز |