محصولات دیجیتال گردشگری ایران

محصولات دیجیتال گردشگری ایران

محصولات دیجیتال و الکترونیک گردشگری ایران را می‌توان به گروه‌های زیر به‌ طورکلی تقسیم کرد:

الف) محصولات تولیدشده به‌صورت آف لاین: اغلب این محصولات بر روی لوح‌های فشرده ارائه می‌شوند. این محصولات که بیشتر توسط سازمان‌ها و ارگان‌های دولتی تدارک دیده می‌شوند در جهت معرفی محصولات، جاذبه‌ها و خدمات تولیدشده در یک مقصد مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. این محصول امروزه اغلب به‌جای کاتالوگ‌های کاغذی که قبلاً توسط مراکز و مقصد‌ها ارائه می‌شدند و اقدام به ارائۀ اطلاعات قبل از سفر می‌کردند را گرفته‌اند و به‌عنوان مشوق‌های سفر مطرح می‌شوند.

ب) محصول دیجیتال، محصولات آن لاین یا بر خط: این‌گونه خروجی‌های دیجیتال دارای تنوع گسترده‌ای هستند، به‌طوری‌‌که شاید بتوان گردشگری الکترونیک را در این بخش به‌عنوان بخش اصلی طبقه‌بندی کرد. محصولاتی نظیر وب‌سایت‌های اینترنتی و یا برنامه‌های کاربردی تلفن همراه و یا حتی پیام‌رسان‌های چندرسانه‌ای را در این طبقه‌بندی قرار می‌دهند.

در بررسی اجمالی بیشتر به این نتیجه می‌رسیم که محصولات تولیدشده توسط بخش خصوصی که مسئولیت اصلی گردشگری را بر عهده دارند در گروه دوم یعنی گروه بر خط قرار می‌گیرند. این شرکت‌ها به‌منظور توسعۀ بازار خود و تصاحب بخش بیشتری از بازار اقدام به راه‌اندازی وب‌سایت‌ها و یا طراحی و ارائۀ برنامه‌های کاربردی خود می‌کنند. راه‌اندازی شبکه‌های اطلاع‌رسانی توسط برنامه‌های کاربردی پیام‌رسان و چندرسانه‌ای را نیز می‌توان به‌عنوان محصول خروجی شرکت‌های گردشگری فعال درزمینۀ جذب مشتریان از راه دیجیتال می‌توان نام برد.

بررسی نمونه‌های سایت‌های ایرانی

شاید بتوان اولین فکری که در ذهن گردشگران در هنگام سفر شکل می‌گیرد را محل اقامت ایشان در مقصد قلمداد کرد و شاید به همین دلیل باشد که وب‌سایت‌های متعددی برای ذخیرۀ جا برای اقامت طراحی شده و مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرند. گاهی وب‌سایت‌ها توسط خود هتل‌داران سفارش داده می‌شوند و گاهی نیز این وب‌سایت‌ها توسط گروهی منسجم از هتل‌داران تشکیل می‌شوند و اقدام به همکاری با یکدیگر می‌کنند.

اولین وب‌سایت ایرانی که مورد تحلیل و بررسی قرار می‌گیرد را می‌توانید از آدرس http://www.eghamat24.com/ پیدا کنید در این وب‌سایت که توسط گروهی از هتل‌داران با همکاری یکدیگر اداره می‌شود سعی در ارائۀ محصولات و خدمات بخش اقامت شده است و مشتریان را ترغیب به ذخیرۀ جا از طریق وب‌سایت می‌کند.

ارائۀ تخفیف‌ها با ذکر میزان تخفیف و محاسبۀ هزینه‌های مربوط به تعداد نفر شب اقامت در این وب‌سایت را شاید بتوان به‌عنوان یک مؤلفۀ مفید و مثبت سایت در نظر گرفت. قرار دادن تورهای سه‌بعدی مجازی برای مشاهدۀ جاذبه‌ها و همچنین قرار دادن تصاویر اتاق‌ها موجب شده است که خصیصۀ ناملموس بودن محصولات و خدمات اقامتی را کمی ملموس‌تر کند و مشتریان با ترس کمتری اقدام به پرداخت هزینه‌های مربوط به اقامت کنند.

اما ارائۀ لیستی از تمامی هتل‌ها در این وب‌سایت را می‌توان به‌عنوان یکی از نقاط تاریک و ضعف آن وب‌سایت دانست. چرا که درصورت عدم وجود هتل‌ها در لیست به‌عنوان یک محور مهم در گردشگری الکترونیک نمی‌توان به فعالیت کسب کار موجود که به‌صورت الکترونیک بنیان نهاده شده است به چشم یک کسب و کار مفید و کارآمد نگاه کرد. چرا که ممکن است درصورت عدم یافتن محل اقامت موردنظر که مشتری قبل‌تر از آن استفاده کرده و ممکن است مشتری از خرید از وب‌سایت خودداری کرده و آن را به‌عنوان یک وب‌سایت کم‌ارزش طبقه‌بندی کند.

یکی دیگر از وب‌سایت‌هایی که با جستجو در سایت‌های حوزۀ ذخیرۀ جا می‌توان پیدا کرد و دارای اعتبار بالایی است بلیت الکترونیک است. این وب‌سایت به‌منظور خرید بلیت‌های هواپیمایی می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد. این وب‌سایت از آدرس http://etik.ir/ticket.action قابل دسترسی است.

مزیت اصلی این وب‌سایت را که می‌توان به‌عنوان مزیت مهم آن نیز برشمرد قرار دادن بخش ذخیرۀ جا برای هتل‌ها و محل‌های اقامت مختلف است. ولی باز به‌دلیل عدم مجهز شدن محل‌های اقامت به سیستم‌های متمرکز آنلاین نمی‌توان انتظار داشت که این وب‌سایت هم دارای قابلیت و کارکرد نهایی برای ذخیرۀ جا باشد، چرا که تمامی پتانسیل موجود در کشور در این وب‌سایت منعکس نشده است.

قرار گرفتن مسیرهای داخلی و خارجی را نیز می‌توان به‌عنوان نقطۀ قوت وب‌سایت در نظر گرفت. اما در طراحی سایت‌های این‌چنینی نکاتی را باید رعایت کرد:

• توجه به استفادۀ آسان توسط کاربر و یافتن موارد اصلی نظیر تاریخ و نوع مسیر و مقصد و مبدأ؛
• توجه به عدم قرار دادن تصاویر با حجم‌های بالا به‌منظور دریافت اطلاعات با سرعت توسط کاربر؛
• با توجه به اینکه اغلب افراد امروزه از دستگاه‌های موبایل خود برای جستجو در محیط اینترنت استفاده می‌کنند طراحی وب‌سایت‌هایی که با محیط و صفحۀ نمایش کوچک موبایل‌ها سازگار است نیز از اهمیت زیادی برخوردار است، چرا که نسخه‌های موجود برای موبایل و کامپیوترهای شخصی با یکدیگر متفاوت‌اند؛
• ارائۀ خدمات مالی و پرداخت‌های مالی با استفاده و حمایت از سایت‌های بانکی معتبر و دارای حسن شهرت.

بدیهی است درصورت عدم توجه به هر یک از موارد اصلی فوق وب‌سایت اولیه و در نگاه اولیه دچار اختلال شده و از نظر مصرف‌کننده به‌عنوان یک نقطۀ ضعف عمده محسوب خواهد شد. البته موارد زیاد و نکات ظریف دیگری در طراحی وب‌سایت‌ها وجود دارد که پیشنهاد می‌شود با توجه به تخصصی بودن این امر از متخصصان طراحی و گرافیک مشاوره دریافت شود.

وب‌سایتی که به نکات اصولی و اولیۀ ذکرشده تقریباً دقت کرده است «سایت زورق» است. این وب‌سایت با توجه به طراحی خود در نگاه اول تمامی اطلاعات موردنیاز برای ذخیرآ جا و اطلاعات پرواز را در خود جای داده است.

به‌عنوان یک فعالیت عملی با وارد شدن به وب‌سایت http://zoraq.com/ سعی کنید نحوۀ عملکرد این وب‌سایت را پیدا کنید و چگونگی ارائۀ اطلاعات و نحوۀ پرداخت مطمئن در این وب‌سایت را مورد ارزیابی قرار دهید. آیا این وب‌سایت دارای درگاه مطمئن برای پرداخت هزینه‌های مربوط به خرید خدمات گردشگری است؟ آیا شما به‌عنوان یک بازدیدکننده بدون درنگ و بلافاصله به اطلاعات موردنیاز خود دسترسی پیدا کرده‌اید؟ بدیهی است درصورت مثبت بودن این پرسش‌ها این وب‌سایت دارای اهمیت و رتبۀ مناسبی برای بازدیدکنندگان خواهد بود.

برنامه‌های کاربردی ایرانی برای سفر

با توجه به توسعۀ روزافزون استفاده از برنامه‌های کاربردی موبایل تعداد زیادی از متخصصان حوزۀ الکترونیک و فضای مجازی سعی می‌کنند با تولید و توسعۀ برنامه‌های کاربردی موبایلی مربوط به کسب کار در رشد و نمو آن کمک کنند. صنعت سفر در ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست و با توسعۀ برنامه‌های کاربردی می‌توان به‌عنوان راهی نو برای توسعۀ کسب و کار در نظر گرفت. در اینجا فقط به یکی از این برنامه‌های کاربردی تلفن‌های هوشمند اشاره می‌شود:

برنامۀ کاربردی چمدان یکی از این برنامه‌هاست که قابلیت ذخیرۀ جا برای هتل و هواپیما را دارد. توجه به سازگاری با سیستم عامل اندروید به‌عنوان سیستم عامل اغلب موبایل‌ها و حجم کم و به‌روزرسانی سریع توسط سرعت محدود موبایل را باید به‌عنوان نکات اصلی و اصولی در طراحی برنامه‌های کاربردی موبایلی در نظر گرفت.

درصورت عدم توجه به سرعت بالای بروزرسانی در برنامه‌‌های کاربردی موبایلی نباید انتظار داشت که مشتریان زیادی به سوی استفاده از این نوع از برنامه‌ها سوق پیدا کنند. از طرف دیگر رایگان بودن دانلود این‌گونه از برنامه‌ها را می‌توان به‌عنوان یک شمشیر مهم دولبه در نظر گرفت؛ چرا که  ذهنیت منفی افراد و مصرف‌کنندگان نسبت به برنامه‌های کاربردی رایگان می‌تواند موجب شود که مصرف‌کنندگان به دیدۀ شک به آن نگاه کنند و از طرف دیگر رایگان بودن برنامه‌ها موجب می‌شود که تعداد افرادی که تمایل به دانلود این برنامه‌ها از خود نشان می‌دهند، بیشتر شود.

پس در طراحی برنامه‌های کاربردی مربوط به سفر می‌توان به نکات زیر توجه کرد:

• حجیم نبودن برنامه؛
• بروزرسانی سریع؛
• رایگان بودن برای دانلود برنامه؛
• ارتباط با برنامه‌های معتبر بانکی و اعتباری به‌منظور پرداخت‌های امن و مطمئن؛
• جلوگیری از دانلودهای اضافی؛
• عدم قرار دادن صفحات تبلیغاتی اضافی که به‌صورت خود کار باز می‌شوند؛
• داشتن محیط کارآمد و آسان برای مصرف‌کننده که بدون سردرگمی بتواند از برنامه‌ها بهره ببرد.

به خوانندگان پیشنهاد می‌شود با توجه به وجود تعداد زیادی از برنامه‌های طراحی‌شده توسط متخصصان ایران آنان را با برنامه‌های معرفی‌شده در فصول قبل مقایسه کنند. آیا به نظر شما برنامه‌های موجود در بازار ایران قابلیت مقایسه با برنامه‌های معتبر در سطوح جهانی را دارند؟ آیا به نظر شما برنامه‌های سفر که در ایران طراحی شده‌اند دارای ایدۀ منحصر‌به‌فرد هستند؟ یا اینکه این برنامه‌ها یک کپی از نمونه‌های خارجی می‌باشند؟

با پاسخگویی به پرسش‌های ارائه‌شده می‌توان اقدام به طراحی یک برنامۀ کاربردی مناسب و پرکاربرد کرد.

محصولات آفلاین

محصولات آفلاین گردشگری الکترونیک را می‌توان محصولات قدیمی‌تر دانست که توسط شرکت‌های بازاریابی گردشگری و یا سایر ارگان‌های خصوصی و دولتی به‌منظور ارائۀ خدمات و ملموس‌سازی تهیه و تدارک دیده می‌شوند. درواقع محصولات آفلاین را می‌توان همان دیسکت‌های حاوی تصاویر و فیلم‌ها و برنامه‌های سه‌بعدی دانست که اقدام به ارائۀ تصاویری از جاذبه‌ها و یا محل‌های اقامت و رستوران‌ها می‌کنند به‌طوری‌که در مشتریان قبل از ورود به رستوران و یا هتل و یا حتی جاذبه‌هایی نظیر موزه‌ها اقدام به ارزیابی آن توسط نگاه کردن به فیلم‌ها و تصاویر می‌کنند.

درواقع با این روش سازمان‌ها و شرکت‌های گردشگری سعی در جذب بیشتر گردشگران را دارند که قبلاً به‌وسیلۀ کاتالوگ‌های کاغذی این کار را انجام می‌دادند. ارائۀ توضیحات در بخش چندرسانه‌ای که قابلیت اجرا در کامپیوترهای شخصی و یا دستگاه‌های خانگی را دارند را می‌توان از این‌گونه از محصولات دانست.

آموزش زبان‌های محلی از طریق این‌گونه از نرم‌افزارها که همراه با آموزش مهارت‌های رفتاری برای مواجه با مردم محلی در آن وجود دارد را می‌توان یکی از نمونه‌های بارز محصولات آفلاین دانست که توسط شرکت‌های خصوصی تدارک دیده می‌شوند. علاوه بر این معرفی جاذبه‌های مهم کشور ایران که توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری انجام می‌پذیرد را نیز می‌توان از نوع محصولات آفلاین گردشگری الکترونیک ایران دانست.