تجربهها را براساس دو بُعد مشاركت و جذب طبقهبندی میكنند؛ از تركيب اين دو بعد، چهار قلمرو پديد میآيد. گردشگران در فعاليتها مشاركت میكنند. اين مشاركت را تجربۀ گردشگر میناميم كه میتواند فعال يا منفعل باشد. در اينجا، بُعد ديگری وارد ماجرا میشود كه به ارتباط فرد با محيط وقوع تجربه اشاره دارد. شدت و نوع اين ارتباط را میتوانيم بر روی يک پيوستار قرار دهیم. در يک طرف پيوستار، جذب شدن و در طرف ديگر، غرق شدن قرار دارد.
مقصود از مشاركت فعال اين است كه مصرفكننده بهصورت شخصی بر تجربه اثرگذار است، مانند شركت در يك مناظره. زمانی كه فرد غيرفعال باشد، حضور يا نبود او اثری بر تجربه ندارد، مانند تماشای فيلم.
براي فهم بهتر غرقشدگی، حالتی را در نظر بگيريد كه فرد در عين حفظ هوشياری كامل خود، روی تجربهای كه درگير آن است تمركز بسيار زيادی دارد. در اين حالت، حواس فرد بهطور كامل به تجربه معطوف است و به چيز ديگری فكر نمیكند يا كار ديگری انجام نمیدهد. به شكل فوق نگاه كنيد و چهار قلمرو تجربه را ببينيد.
سرگرمی: در اينجا فرد در تجربه مشاركتی ندارد و فقط جذب آن شده است. مشاركت در اين نوع تجارب، منفعل است. بهعنوان مثال، افرادی كه از تلويزيون، فيلم تماشا میكنند يا از پشت ويترين يک موزه به آثار آن مینگرند در اين سطح تجربه قرار دارند. بياييد يک مثال از طراحی تجربه در تور موزۀ موسيقی مطرح كنيم. در سطح سرگرمی، مسافر كه در اينجا بازديدكنندۀ موزۀ موسيقی است فقط از پشت ويترين، سازها را میبيند و نام و توضيحات آنها را از روي تابلوها میخواند يا راهنمای موزه درمورد سازها صحبت میكند.
آموزش: در اينجا مصرفكننده نقش فعالتری در فرايند جذب دارد. يعنی تجربه برای او آموزنده است. تلاش برای آفرينش چنين تجربههايی يعنی ايجاد فضايی كه در آن يادگيری، پويا و احتمالاً مشاركتی است. پاركهای موضوعی علم مانند مجموعه فنآموز در استان تهران در اين دسته قرار میگيرند. در اين پارکها، معمولاً آزمايشهايی درحال انجام است كه بازديدكنندگان با مشاهدۀ آنها، نكات علمی را میآموزند و گاه خود نيز میتوانند در يک محيط كنترلشده، با فشار دادن دكمهای و يا اضافه كردن چيزی، در فرايند مشاركت كنند. برای طراحی تجربه در تور موزۀ موسيقی، مسافر میتواند با وسيلهای مانند صفحۀ نمايشگر از ميان سازها يكی را انتخاب كند و تصوير نوازندهای را كه درحال نواختن ساز است ببيند و صدای آن را بشنود.
زيبايیشناختی: در اينجا، فرد در فضای تجربه غوطهور (شناور) میشود، ولی حضوری غيرفعال دارد و بهسختی قادر است بر آن اثر بگذارد. هدف اصلی اين تجربهها، برانگيختن احساسات است. اين تجربهها عمدتاً در سايۀ مزه كردن، طراحی كردن يا مشاركت جزئی در فرايند آفرينش يک اثر هنری خلق میشوند. مانند اقامتگاههای بومگردی كه پخت غذا را در حضور ميهمان انجام میدهند يا نمايشهايی كه تماشاگر بخش كوچكی از صحنه است. در مثال تور موزۀ موسيقی، گروهی در حضور بازديدكنندگان سازها را مینوازند. مانند آنچه در موزۀ موسيقی اصفهان اتفاق میافتد.
فرار و رهايی: تجربههايی كه به فرد عرضه میشود نوعی رهايی از واقعيت است. يعنی فرد نقشی فعال در خلق تجربه دارد، عنصر محوری از محيط است و در فضای تجربه بهطور كامل غرق میشود. مسافران تورهای آشپزی، اين سطح را تجربه میكنند. در اين تورها، مسافر غذا میپزد و خود قسمتی از تجربه يا محصول میشود. ميهمانانی كه در اقامتگاههای بومگردی در فعاليتهايی مانند پخت غذا، ميوهچينی و توليد صنايع دستی مشاركت میکنند اين سطح تجربه به آنها عرضه میشود. در تور موزۀ موسيقی در اين سطح، بازديدكننده میتواند سازی بردارد و بنوازد.
درنتيجه، در طراحی تجربه هدف آن است كه با خلق فضايی برای وقوع تجربه مطابق با نيازها و خواستههای ميهمان و با درگير كردن احساسات او، رخدادی بهيادماندنی برايش اتفاق بيفتد. تجربههای گردشگر در ذهن او روی میدهند و هيچكس توانايی دخل و تصرف و كنترل كامل تجربه گردشگر را ندارد.
کتابهای مرتبط
راهنمای جامع مدیریت فنی دفاتر خدمات مسافرتی و گردشگری
560,000 تومانوزن | 2 کیلوگرم |
---|---|
نام مولف |
ابوالفضل صیامیان گرجی, اسماعیل برات, اشکان بروج, اصغر ساروخانی, الهه جهانتیغ, امیرعباس نجفیپور, پریسا خدادادی, ترانه حاجی احمدی فرمهینی, جعفر باپیری, جواد یوسفی, حمید خلیلیپناه, دیاکو عباسی, راحله ملکی, سید علی هاشمی, سیده مهسا مطهر, عادل نیکجو, فرزانه حقیقت قهفرخی, مجتبی شاهولی, محمد شریفی تهرانی, محمد منظرنژاد, مژگان تراب احمدی, نسیم نعمتی |
شابک |
9786227239690 |
تعداد صفحه |
680 |
سال انتشار |
1402 |
نوبت چاپ |
اول |
قطع کتاب |
وزیری |
نوع جلد |
شومیز |