سبک جدید گردشگر

جهانی‌شدن و پیرو آن دنیای اقتصادی و سیاسی جدید باعث بوجود آمدن تغییراتی در انواع گردشگر و اولویت‌بندی و خدمات شده است. دستاوردهای علمی و تکنولوژیک در قرن 18 و 19 تولید انبوه و افزایش بازارها را به ذنبال داشته است. مصرف‌کنندگان به دنبال خدمات و محصولاتی هستند که تولید انبوه و قیمت پایین دارند. این امر باعث می‌شود که تولیدکنندگان محصولات و خدماتی را تهیه کنند که تقاضای جهانی دارند از جمله، بسته‌های مسافرتی در بازار انبوه. اگرچه کیفیت فدای قیمت شده است اما سعی بر آن است که محصولات با ارزش تولید شوند. این فرآیند همواره تحت عنوان "مک دونالدی شدن" بیان شده است.

مصرف‌کنندگان جدید الگوهای رفتاری کاملاً متفاوتی را از خود نشان می‌دهند و تبدیل به مصرف‌کنندگانی با گرایش جهانی شده‌اند. نتیجه پیشرفت در ارتباطات و فنآوری اطلاعات و پیرو آن افزایش تعاملات اقتصادی و اجتماعی این است که مصرف‌کنندگان با فرهنگ‌های متفاوتی روبرو می­شوند و دیدگاه‌ها و نظرات جدیدی ارائه می­گردند. این افراد تقاضاهای زیادی دارند که فرهنگ­های دیگر، در شکل‌گیری چنین تقاضاهایی دخیل می‌باشند. مصرف‌کنندگان وابستگی بیشتری به فنآوری اطلاعات، ابزار رزرواسیون شخصی و خود خدمتی پیدا می‌کنند. امروزه مصرف‌کنندگان میل به فردگرایی دارند و در پی محصولات بهینه، انتخاب­های بیشتر، کیفیت و تنوع بالاتر و نیز هزینه مناسب‌تر می‌باشند. علاوه بر این، مصرف­کنندگان در عصر حاضر خواهان دسترسی آسان‌تر به اطلاعات، حمل و نقل کم هزینه­تر و انعطاف­پذیری بیشتر در مسافرت می‌باشند.

علاوه بر این، پس از 11 سپتامبر سال 2001، ترس از جنگ، کشمکش­های سیاسی، تروریسم، یا بیماری‌های صعب‌العلاج باعث شده است که گردشگران به دنبال امنیت، ثبات اجتماعی و نظم باشند. گردشگران نسبت به رفتار خرید، استفاده از زمان و همچنین نگرش به مسافرت و تفریح تجدیدنظر کرده‌اند. آنها رابطه میان شغل و خانواده، و کار و فراغت را متعادل نموده‌اند. افراد گردشگر از دیدگاه "تأمل و دیدن" که بر پایه "خرید در واپسین لحظات"توسط سایت‌های اینترنتی ارائه می‌شود بهره می‌گیرند و در نهایت منجر به رزرواسیون دیر هنگام می‌شود. علاوه بر این، در کنار افزایش "جستجو" به عنوان یک عامل انگیزشی برای مسافرت، بالا رفتن آگاهی نسبت به محیط زیست نیز باعث شده است که رفتار مسافرین دستخوش تغییر شود و به دنبال انواع دیگری از مسافرت باشند. چنین تغییراتی در رفتار گردشگر تقاضا را برای تجارب جدید به وجود می‌آورد. تقاضا برای تجارب مفید و واقعی نیز افزایش می‌یابد. بنابراین سبک جدیدی از گردشگر تحت عنوان گردشگر "تجربه‌گرا" پدیدار می‌شود. این سبک گردشگر علاقه‌مند است که موارد جدید، عجیب، اصیل و نیز تمام تفاوت‌ها را تجربه کند که در نهایت منجر به شکل‌گیری تجارب منحصربه‌فردی می‌شود. در نتیجه، صنعت گردشگری به دنبال سازماندهی تورهایی است که توجه آنها روی جوامع محلی با ویژگی‌های منحصربه‌فردی از قبیل چشم‌انداز، جشنواره و یا آثار هنری می‌باشند که آنها را از جوامع دیگر متمایز می‌سازد.

امروزه گردشگران بیشتر از اینکه در پی تفریح فیزیکی و استراحت باشند به دنبال انگیزه‌های درونی، نیازهای فرهنگی از قبیل هویت جدید، خود­شکوفایی، و تکامل نفس می‌باشند. بنابراین، عرضه‌کنندگان توجه بیشتری را به خواسته­ها و احساسات گردشگران معطوف می‌دارند.

چنین تغییری در تعیین اولویت­ها باعث به وجود آمدن موج جدیدی از گردشگران شد که خواستار محصولات جدید، متنوع، انعطاف‌پذیر، و شخصی­شده می‌باشند. تقاضا برای ارزش‌ها و دیدگاه‌هایی که اهمیت خانواده و زیست بوم را نشان می‌دهند توسط گردشگران جدید افزایش یافته است. امید است که در چنین جهانی، مسافرت همراه با گسترش روابط اجتماعی، حفاظت از منابع طبیعی، فرهیخته شدن و به حداکثر رساندن کیفیت محصولات خریداری شده باشد. در حقیقت گردشگران بیش از گذشته به دنبال این موارد می‌باشند: بر طرف کردن نیازهای درونی و خود بیانگری درفرهنگ و اخلاقیات، درک اهمیت آرامش عاطفی و روحی، نگرانی بیشتر درباره کره خاکی، منابع و ساکنین آن که همگی با صلح در کنار هم زندگی کنند.

چنین تغییراتی در رفتار گردشگر باعث بوجود آمدن تغییراتی در بازاریابی مقصد نیز شده است که در پی آن تولید محصولات خاص و ویژه افزایش یافته است. سبک‌های جدید زندگی از جمله، خانواده‌هایی که دارای یکی از والدین می‌باشند، خانواده‌های بدون فرزند (والدینی که بچه‌های آنان خانه را ترک کرده‌اند)، خانواده‌های که والدین هر دو شاغل می‌باشند و فرزندی ندارند (DINKS)، نسل انفجار جمعیتی، نسل ایکس، وای و ام در صنعت گردشگری به وجود آمده‌اند و پیرو آن رویکردهای متفاوتی برای مرتفع کردن نیاز گردشگران در مقصد شکل گرفتند. شناسایی نیاز گردشگران منجر به تنوع بخشی و شخصی‌سازی، در بازاریابی مقصد می‌شود. جدول 3-1 نمونه‌هایی از تأثیر جهانی‌شدن بر گردشگری را نشان می‌دهد.

جدول 3-1.  تأثیر جهانی‌شدن بر گردشگری

فرهنگ

— شکل­گیری دهکده جهانی

— جهانی‌شدن فرهنگ

— فرهنگ یکنواخت جهانی

— گردشگر جهانی، رفتار یکنواخت گردشگر

— تغییر فرهنگ

— مقاومت در برابر تغییر فرهنگی

— پدیدار شدن هویت محلی

— پدیدار شدن رفتار محلی گردشگر

— جهان محلی

اکولوژی

— تخریب زیست بوم

— تغییرات آب­و­هوایی و تأثیرات آن بر مقاصد گردشگری

— گرم شدن کره زمین و تأثیر آن بر خدمات گردشگری

اقتصادی

— استراتژی تلفیق افقی و عمودی شرکت‌های گردشگری

— سرمایه‌گذاری خارجی در هتل‌ها و جاذبه‌های گردشگری

— عوامل و قراردادهای استراتژیک جهانی (شرکت‌های هوایی، هتل‌ها، تور گردان‌ها)

— مدیریت گردشگری جهانی

— رقابت جهانی بر سر اقامتگاه‌های تعطیلات

سیاسی

— افزایش اهمیت سازمان‌های بین‌المللی گردشگری

— ضرورت هماهنگی و وضع مقررات جهانی برای گردش مسافران

— توسعه پایدار به عنوان ایده غالب و با کیفیت

تکنولوژی

— سیستم‌های رزرواسیون جهانی

— شبکه‌های توزیع جهانی

— ابزارهای وب 2

— تکنولوژی تلفن همراه

— تکنولوژی استاندارد در سیستم‌های حمل و نقلی

رفتار گردشگر

— آشنایی با جهان

— وابستگی به فن­آوری اطلاعات

— استفاده از خودخدمتی و ابزارهای شخصی رزرواسیون

— تقاضا برای تجارب جدید

— افزایش ترس و عدم اطمینان

— انگیزه‌های درونی و جدید مسافرتی

— دیدگاه تأمل و دیدن

— حساسیت به قیمت

— کاهش هزینه­های مسافرتی

— مسافرت انفرادی، شعار به تنهایی سفر کن

— مسافرت با ماشین، اتوبوس و قطار به جای استفاده از هواپیما

— استفاده از اقامتگاه به جای هتل (آپارتمان، خانه‌های حومه­شهری، تخت و صبحانه)

— دیدار با خانواده و اقوام

توجه داشته باشید که برخی از موارد مذکور برگرفته شده از گردشگری و جهانی‌شدن اثر پریک وی در سال 2005 می­باشند، مجموعه مقالات کنفرانس بین‌المللی دانشکده مدیریت کوپر.