رویکرد برنامه‌‏ریزی جهانگردی

شیوه اساسی برنامه‌ریزی جهانگردی که دراین کتاب تشریح شده تدوین سیاست‌ها و برنامه‌های توسعه جهانگردی به‏‌صورتی کاربردی ـ عملیاتی است. فرایند مقدماتی برنامه‏‌ریزی (که پیش از این تشریح شد) چارچوب عام برنامه‏‌ریزی را فراهم می‌کند و در آن بر مفاهیم برنامه‌‏ریزی مداوم و نمووی بودن، با جهت گیری سیستمی، فراگیر، همپیوند و زیست‌محیطی و با تمرکز بر توسعه پایدار و مشارکت مردمی، تأکید شده است. عناصر این رویکرد در زیر توصیف شده‏اند:
رویکرد مداوم، نموی و قابل انعطاف؛ برنامه‏‌ریزی جهانگردی اگرچه هنوز بر اساس یک خط مشی و طرح اقتباس شده استوار است اما فرایندی است مداوم، با تعدیلات ضروری متکی بر سنجش و بازخورد، در چهارچوب حفظ هدف‏ها و خط مشی‌های اساسی توسعه جهانگردی.
رویکرد نظام‌مند؛ جهانگردی به‏‌عنوان یک سیستم به هم وابسته در نظر گرفته شده و باید به همین صورت با استفاده از فنون تجزیه وتحلیل سیستمی برنامه‏ریزی شود.
رویکرد فراگیر؛ در ارتباط با رویکرد سیستمی، تمام جنبه‌های توسعه جهانگردی مشتمل بر عناصر نهادی و دلالت‏های محیطی و اجتماعی ـ اقتصادی آن به‌‏صورت فراگیر (یعنی رویکردی کل گرایانه) تحلیل و برنامه‌‏ریزی می‌شوند.
رویکرد همپیوند؛ در ارتباط با رویکردهای نظام‌مند و فراگیر، جهانگردی به‏عنوان یک سیستم یکپارچه از اجزای درون خود و همچنین همپیوند شده با طرح‌های فرادست و الگوهای جامع توسعه یک ناحیه، برنامه‏ریزی شده و توسعه می‌یابد.
رویکرد زیست‌محیطی و توسعه پایدار؛ در این رویکرد، جهانگردی به‏صورتی که منابع فرهنگی و طبیعی آن فساد نیافته و تخریب نشوند بلکه به‌‏عنوان منابع ماندنی و پایدار برای استفاده مداوم در آینده، محافظت شوند، برنامه‏ریزی شده، توسعه‌یافته واداره می‌شود. تحلیل ظرفیت تحمل، فن مهمی است که در رویکرد توسعه زیست‌محیطی و پایدار از آن استفاده می‏شود.
جهانگردی پایدار به اشکالی از جهانگردی اطلاق می‌شود که مسؤولیت تأمین نیازهای امروز جهانگردان، صنعت جهانگردی و جامعه میزبان را عهده دار است بی آنکه مانعی در راه توانمندی نسل‌های آینده برای تأمین نیازهایشان باشد.
جهانگردی پایدار یعنی جهانگردی‌ای که از لحاظ اقتصادی موفقیت‏آمیز است لیکن منابعی را که آینده جهانگردی نیز به آن‏ها بستگی دارد به‏‌خصوص محیط کالبدی و بافت اجتماعی جامعه میزبان را ویران نمی‌کند.
رویکرد مردمی؛ بیشترین مشارکت مردم محلی در فرایند برنامه‏‌ریزی وتصمیم‏گیری جهانگردی است و در توسعه و مدیریت واقعی جهانگردی و منافع اجتماعی ـ اقتصادی آن تا حدی که مطلوب و امکان پذیر باشد بیشترین مشارکت مردمی را مشاهده می‏کنیم.
رویکرد اجرایی؛ خط مشی‌ها، برنامه‌ها و توصیه‌‎‌های توسعه جهانگردی طوری تدوین می‌شوند که واقعی و قابل اجرا باشند و درسراسر خط‏مشی‏گذاری و تدوین برنامه، فنون اجرایی مشتمل بر یک برنامه عملیاتی توسعه یا راهبردی، مورد توجه قرار می‌گیرد.
کاربرد فرایند برنامه‏ریزی نظام‌مند؛ فرایند برنامه‌‏ریزی نظام‌مند براساس یک سلسله مراتب منطقی فعالیت‏ها در برنامه‏ریزی جهانگردی به‌کار می‌رود.
این رویکرد به‌‏طور مفهومی برای تمام سطوح و انواع برنامه‏‌ریزی جهانگردی به کار رفته است، اما بدیهی است که شکل کاربردی ویژه آن بر اساس نوع برنامه‏‌ریزی در دست اجرا، تغییر می‏کند. فرایند برنامه‏‌ریزی برای هر یک از سطوح عمده برنامه‌ریزی جهانگردی، درفصول بعدی بیشتر تشریح شده است. اگر چه در این کتاب رویکرد برنامه‏‌ریزی سیستماتیک مورد استفاده قرار گرفته اما باید خاطرنشان کرد که برنامه‏‌ریزی نه فقط یک هنر و بلکه یک علم است و حس تخیل و خلاقیت باید در برنامه‏‌ریزی جهانگردی در تمام سطوح به کار رود. چنین خلاقیتی به‌‏ضرورت در تقابل یا منافات با رویکرد سیستمی نیست بلکه در حقیقت می‌تواند برای فراهم کردن توسعه موفقیت‌آمیزتر جهانگردی، مکمل آن باشد. برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.