تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه

اهمیت تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه به‌عنوان یکی از عناصر حیاتی رفتار کارآفرینانه و همچنین به‌عنوان یکی از مفاهیم محوری تعریف کارآفرینی، در بسیاری از تحقیقات حوزه کارآفرینی ذکرشده است و از آن به‌عنوان قلب کارآفرینی نام می‌برد. تشخیص فرصت به‌عنوان یکی از مهم‌ترین توانایی‌های کارآفرینان موفق شناخته‌شده است. تشخیص فرصت عبارت است از فرآیندی که به‌وسیله آن امکان ایجاد یک کسب‌وکار، محصول یا خدمت جدید و سودآور برای فرد فراهم می‌شود. ساراسواتی و همکارانش در تقسیم‌بندی که از فرصت‌ها انجام دادند تشخیص فرصت را این‌گونه تعریف نموده‌اند: اگر هر دو طرف عرضه و تقاضا مشخص باشند، در این صورت فرصت جمع‌کردن آن‌ها در کنار هم باید  تشخیص داده‌شده و بین عرضه و تقاضا هماهنگی به وجود آورد. این‌گونه فرصت‌ها را هم می‌توان از طریق بنگاه موجود و هم از طریق راه‌اندازی بنگاه جدید بهره‌برداری نمود. در زمینه این‌گونه فرصت‌ها می‌توان به‌عنوان نمونه به معاملات و اعطای نمایندگی اشاره نمود. کوربت، تشخیص فرصت را به‌عنوان توانایی شناخت یک ایدۀ خوب و انتقال آن به کسب‌وکار به‌گونه‌ای که ارزش‌افزوده و درآمد تولید کند، تعریف کرده است. بارون و شین، تشخیص فرصت را فرآیندی دانسته‌اند که طی آن اشخاص به این نتیجه می‌رسند که توان بالقوه‌ای برای خلق چیز جدیدی دارند که ظرفیت ایجاد ارزش اقتصادی را نیز دارند. همچنین از دیدگاه گوندری و کیکول، تشخیص فرصت فرآیندی است که از طریق آن کارآفرینان ایده‌های جدیدی که منجر به فرصت‌های کسب‌وکار می‌شود را جستجو کرده، در دست گرفته و پالایش می‌کنند. کشف و شناسایی فرصت تنها به یافتن محصولات ارزشمند محدود نشده، بلکه شناسایی بازار، مواد تولیدی، روش‌های تولید و روش‌های سازمان‌دهی جدید را نیز دربرمی‌گیرد که این حوزه‌ها به دانش گسترده‌ای نیاز داشته که اغلب در اختیار یک فرد نیست. پوکاها، تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه را متشکل از ابعادی چون پویش رقابتی که در رابطه با جمع‌آوری و تجزیه‌وتحلیل اطلاعات می‌باشد؛ جستجوی پیشگام فرصت از ارزش‌های آینده که در رابطه با تصویری خلاصه از آینده می‌باشد و ایجاد راهکار نوآورانه خلق فرصت که در ارتباط با فعالیت‌های مختلف اقتصادی است می‌داند. این تقسیم‌بندی ازآنجایی‌که ابعادی جدید و کاربردی را در مورد تشخیص فرصت معرفی نموده، مورد استفادۀ عدۀ زیادی از پژوهشگران قرار گرفته و ازاین‌رو در پژوهش حاضر نیز جهت سنجش سازه تشخیص فرصت از آن استفاده‌ شده است. محققان بسیاری به موضوع تشخیص فرصت و بهره‌برداری از فرصت‌ها در مراحل اولیه ایجاد و استقرار یک کسب‌وکار جدید تأکید نموده و آن را مهم تلقی کرده‌اند. فرصت‌های جدید، عناصر اساسی و لازم برای شکل‌گیری فعالیت‌های کارآفرینانه محسوب می‌شوند و بدون فرصت، ایجاد یک سازمان برای تحقق اهداف کارآفرینانه، کاری عبث و بیهوده است. آنچه در ادبیات کارآفرینی تشخیص فرصت نامیده می‌شود، شامل سه مرحلۀ متفاوت است:

1. احساس یا درک نیازهای بازار و یا منابع استفاده‌نشده؛
2. تشخیص یا کشف یک تناسب  بین نیازهای بازارهای خاص و منابع ویژه؛
3. ایجاد و خلق یک تناسب  جدید بین نیازها و منابعی که تاکنون در شکل دادن مفهوم یک کسب‌وکار، از هم جدا بوده‌اند.

این فرآیندها به ترتیب شامل ادراک، کشف و خلق بوده و نشان‌دهنده تشخیص هستند. تعاریف دیگری نیز از سایر محققین در رابطه با تشخیص فرصت‌های کارآفرینانه ارائه‌شده است که در جدول (5-3) به آن‌ها اشاره‌شده است:

برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.