برنامهریزی، اولین اصل فرایند مدیریت است. جهت مدیریت راهبردی و استراتژیک فرهنگ یک جامعه و یا مدیریت سازمانهای فرهنگی، ضرورت برنامهریزی مدیران جهت رسیدن به اهداف کلان و راهبردی در یک جامعه یا سازمان اجتنابناپذیر است. مدیران عالی، مدیران میانی و عملیاتی در سطوح عملکردی خود نیازمند برنامهریزی بر اساس سیاستگذاریها هستند و از این رو 4 نوع برنامهریزی شکل میگیرد که عبارتند از:
برنامهریزی فرهنگی واقعبینانه
فرض اصلی این برنامهریزی بر این واقعیت مبتنی است که تنوع بیپایانی از نیازها در برابر محدودیت وسایل قرار دارد. الگوی روششناسی این نوع برنامهریزی از به کار گرفتن حداکثر بازدهی از منابع محدود ناشی میشود. برخورد سیاسی- اجتماعی این نوع برنامهریزی، مبتنی بر تجربه است و براساس شبکهها و ساختهای موجود که دردسترس هستند، شکل میگیرد. این برخورد نیز دارای خصلت تکنوکراتیک است زیرا بسیاری داوریها وجود دارد که نمیتوان به مدد ضوابط مسلم علمی به توجیه آنها پرداخت.
برنامهریزی فرهنگی آرمان گرایانه
این نوع برنامهریزی جامعنگر بوده و تلقی کلانی از مقوله فرهنگ دارد. از لحاظ روش شناختی این نوع برنامهریزی اهداف بزرگ و بلند مدت را مورد توجه قرار میدهد و به لحاظ برخورد اجتماعی سیاسی، تکنوکراتیک است به طوری که تمرکز شدید قدرت را مد نظر قرار میدهد.
برنامهریزی فرهنگی راهبردی (استراتژیک)
مشخص کردن حدود و نحوه دخالت بخشهای عمومی در برنامهریزی، فرض اصلی این نوع برنامهریزی است و به مدیریتی بستگی دارد که برنامه را طراحی میکند. میدان عمل این برنامهریزی گزینشی است. در برنامهریزی استراتژیک، انتخابها براساس مطالعه و بررسی میباشد. برخلاف برنامهریزی واقع بینانه که انتخابها مبتنی بر تجربه است. تحلیل سیستمها، مبنای روششناسی این نوع برنامهریزی است. در این تحلیل، نخست شرایط سیستم مورد بررسی قرار میگیرد و سپس سعی میشود که ارزشها و هدفهایی که پشتیبان عملیات بخشهای گوناگون هستند، روشن شود. برخورد سیاسی اجتماعی این نوع برنامهریزی معطوف به قدرت است.
برنامهریزی فرهنگی توسعهگرا (دموکراتیک)
این نوع برنامهریزی نیازهای اصلی مردم را مورد توجه قرار میدهد و با مطالعه و شناخت نیازهای مردم، برنامه مورد نظر به لحاظ قدرت، شیوه تحقق اهداف، ابزار و وسایل مورد نیاز، به داوری افکار عمومی نهاده میشود. برخورد سیاسی- اجتماعی این روش براساس مشاوره و سازگاری جمعی است.
انواع برنامهریزی فرهنگی بر اساس سطوح عملکرد:
- برنامهریزی راهبردی؛
- برنامهریزی راهکاری؛
- برنامهریزی عملیاتی؛
- برنامه تاکتیکی.
برنامهریزی گسسته و پیوسته
بر اساس میزان فراگیری و پیوستگی، تقسیم بندی دیگری از برنامهریزی فرهنگی وجود دارد که به دو دسته تقسیم میگردد:
- برنامهریزی گسسته: در برنامهریزی فرهنگی گسسته، برنامهریزی در هر حوزه به طور مستقل و جداگانه صورت میپذیرد و بین بخشهای مختلف، هیچ نوع ارتباط و همبستگی ارگانیکی وجود ندارد.
- برنامهریزی پیوسته: در برنامهریزی فرهنگی پیوسته، از یک الگوی کلی در تمامی زمینهها استفاده میشود و برنامهریزی با نظم ارگانیکی صورت میپذیرد. نتیجه کار مجموعهای همبسته از یک سلسله تصمیمات و اقدامات خواهد بود که یکدیگر را تقویت کرده و ساختارهای فرهنگی را مستحکم مینمایند. برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.
کتابهای مرتبط
مبانی جامعهشناسی فرهنگی
125,000 تومانوزن | 0.5 کیلوگرم |
---|---|
نام مولف |
پیمانه عسگری |
شابک |
9786227239676 |
تعداد صفحه |
206 |
سال انتشار |
1400 |
نوبت چاپ |
اول |
قطع کتاب |
وزیری |
نوع جلد |
شومیز |