گردشگری موضوعی یا تماتیک چیست؟

مدیران مقصد و فعالین بخش خصوصی گردشگری، برای ایجاد و عرضه محصولات گردشگری به بازار از موضوعات استفاده می‌کنند. آنها ویژگی‌های کلیدی، مشخصات و یا ویژگی‌های منحصربه‌فرد مقصد را برجسته کرده و به یک دارایی یا فعالیت گردشگری، شخصیت و هویت می‌بخشند. خواه موضوع «قلعه‌های راین» باشد و خواه «جشنواره‌های فولکلوریک در هند»، می‌تواند در چند کلمه خلاصه شود، به‌طور مستقیم با مخاطبان بازار ارتباط برقرار نموده و درک مشترک را منتقل کند.

مثال‌های بالا نشان می‌دهد که موضوعات به‌عنوان یک مفهوم بازاریابی (روشی برای موقعیت‌یابی و شناسایی یک محصول گردشگری) مورد استفاده قرار می‌گیرند.

اهمیت موضوعات و گردشگری مبتنی بر موضوع برای مصرف‌کنندگان بسته‌به انگیزۀ سفر آنها متفاوت است و تقریباً به چهار دسته تقسیم می‌شود:

1. انگیزۀ کارکردی، برای دلایل اقتصادی یا شناختی مانند کسب‌وکار یا سلامت؛
2. انگیزۀ حسی، که هدف در درجۀ اول، ارضای نیاز و میل به آرامش و لذت است؛
3. انگیزۀ آرمانی، که هدف آن کشف، تحریک احساسات و ذهن یا تعالی از طریق فرهنگ، معنویت یا محیط طبیعی است؛
4. انگیزۀ چالشی، که در آن انگیزۀ سفر با اشتیاق برای دست یافتن به چیزی از طریق انجام فعالیت‌های ورزشی و فیزیکی تحریک می‌شود.

انگیزۀ سفر همیشه تلفیقی است و این دسته‌بندی‌ها نباید به‌تنهایی در نظر گرفته شوند. یک مسافر در درجۀ اول از سوی اهداف حسی مربوط به لذت و خوشی مانند استراحت در ساحل یا رفتن به مهمانی برانگیخته می‌شود. مسافری که با هدف شرکت در جلسۀ کاری یا کنفرانس تجاری سفر می‌کند، ممکن است به‌دنبال تجربیات فرهنگی ارائه‌شده توسط یک مقصد خارجی نیز باشد.

گردشگری موضوعی در درجۀ اول، در دسته‌های آرمانی و چالشی قرار دارد و این دو دسته، تمرکز اصلی این کتاب هستند.

درنهایت، قدرت هر موضوع به میزان ظرفیت آن برای تحریک و برانگیختن مسافران بستگی دارد. نقطۀ شروع برای بازاریابان گردشگری فهم این مطلب است که مسافران بالقوه چگونه مقصد آنها را می‌بینند و آن را برای اقامت انتخاب می‌کنند. یک مکان یا ساختمان تاریخی مثل آکروپلیس ممکن است از سوی یک گروه، به‌عنوان «سفری به زمان گذشته» و از سوی گروهی دیگر، به‌عنوان «یک معجزۀ معماری» درک شود. در این مورد، دو موضوع وجود دارد: یکی تاریخ و دیگری معماری که اساس و نقطۀ شروعی برای طراحی یک محصول گردشگری مناسب خواهند بود.

     گروه‌بندی یا طبقه‌بندی موضوعات

بیشتر موضوعات گردشگری، مبتنی بر یک یا دو عنصر گسترده و مکمل هستند: فرهنگ یا طبیعت؛ فرهنگ مشتمل است بر تمام جنبه‌های فعالیت و تلاش انسان ازجمله هنر، میراث، رویدادها، تولیدات محلی و علایق خاص مانند گردشگری سیاه یا کشف خرده‌فرهنگ‌های شهری. طبیعت دربرگیرندۀ کشف حیات‌وحش و مناظر بکر و همچنین فعالیت‌های فیزیکی است که در آن محیط طبیعی مهم تلقی می‌شوند. فرهنگ و طبیعت اغلب در تعامل با یکدیگر هستند؛ برای مثال، اکوتوریسم ترکیبی از گردشگری مبتنی بر طبیعت و گردشگری فرهنگی است. هستۀ اصلی گردشگری فرهنگی و مبتنی بر طبیعت، حول محور کشف تجربه می‌چرخد. در ادامه، موضوعات را می‌توان براساس خواسته‌های اصلی که علاقه به سفر را برمی‌انگیزند، گروه‌بندی کرد. جدول زیر نگاهی کلی از گروه‌بندی‌های موضوعی و خواسته‌های مرتبط با آنها را ارائه می‌دهد:

این گروه‌بندی‌ها نه کامل هستند و نه انحصار دوجانبه دارند.

استفاده از موضوعات در ترویج و تبلیغ گردشگری، به‌ویژه در سطح محلی یا منطقه‌ای به‌طور خاص، مشهود است. در چنین مواردی، مقصدها به‌دنبال تمایز خود از طریق ارائۀ محصولات منحصربه‌فرد فروش هستند. اما آنها ممکن است برمبنای یک موضوع نیز همکاری کنند تا موقعیت کلی خود را در بازار تقویت کنند. به‌طور مثال، مناطق مختلف غذایی هند ممکن است با هم همکاری کنند تا درک کلی از کشور هند را به‌عنوان یک مقصد گردشگری غذایی افزایش دهند.