خوراک در کویر

مواد غذایی را که هر شخص بدان نیاز دارد می‌توان در گروه‌های زیر دسته‌بندی کرد:

پروتئین

الف) مواد پروتید یا آلبومی نوئید، که برای احیای سلول‌هاست، توسط اعضای مختلف بدن سوخته می‌شوند. اصل این مواد یا حیوانی هستند، مانند گوشت و تخم‌مرغ و یا گیاهی، مانند سبزیجات خشک.
ب) چربی‌ها، مثل کره یا چربی روغن‌های نباتی، که در پنیر و انواع ماهی و بادام زیاد وجود دارد. این مواد، میزان حرارت ازدست‌رفتۀ بدن را جبران می‌کنند.
ج) مواد نیروبخش مانند مواد قندی و نشاسته‌ای یا کربوهیدرات، که برای کار عضلات انرژی لازم را فراهم می‌سازند. این مواد، هم زود جذب می‌شوند و هم درحین سوختن، تولید آب و گازکربنیک می‌کنند. از این مواد انرژی‌زا می‌توان قند و شیره‌های نباتی، مانند هویج و چغندرقند، را نام برد.

 کالری‌ها

میزان حرارتی که براثر سوختن مواد غذایی در بدن حاصل می‌شود، با واحد کالری سنجیده می‌شود. مقدار کالری لازم برای فرد بالغی که درحال استراحت است، عبارت است از یک کالری در ساعت، برای هر یک کیلوگرم وزن، که مجموعاً در طول روز برابر است با 2000 کالری برای یک فرد 70 تا 80کیلویی.

ویتامین‌ها

ویتامین‌ها موادی هستند که ارزش غذایی را بالا می‌برند. ویتامین‌ها برای ادامۀ زندگی عادی، به‌خصوص برای کسانی که فعالیت جسمانی زیادی دارند، بسیار لازم‌اند و جنبۀ حیاتی دارند. مهم‌ترین ویتامین‌ها به شرح زیر است:
ویتامین A: بدن را برای دفاع درمقابل میکروب‌ها مقاوم می‌کند.
ویتامین B: زمینه را برای فعالیت عضلانی فراهم می‌کند.
ویتامین C: اکسیژن‌سازی سلول‌ها را تنظیم می‌کند.
ویتامین D: از سستی و نرمی و افتادگی استخوان‌ها جلوگیری می‌کند.

مواد معدنی

این مواد، اهمیت زیادی در استخوان‌بندی جوانان و همچنین زندگی افراد بالغ دارند. بعد از فعالیت‌های عضلانی، در بدن حرارت تولید می‌شود که منجر به دفع عرق و درنتیجه، کلرودوسدیم می‌شود. کلرودوسدیم که همان نمک طعام است، برای زندگی سلول‌های بدن اهمیت زیادی دارد؛ به همین دلیل است که کوه‌نوردان پیش از شروع کوه‌پیمایی، مقداری آب‌نمک می‌نوشند.
خوراک و وعده‌های غذایی در مناطق کویری و بیابانی
غذاهایی را باید در بیابان با خود به همراه داشته باشید که در اثر گرما فاسد نشوند، مانند کنسروها. در این مناطق، از مصرف نوشابه‌های گازدار و نوشیدنی‌های شیرین خودداری کنید و بیشتر از چای استفاده کنید. در مواقعی که آب بدن رو به اتمام است، با یک پارچه، لب‌های خود را مرطوب کنید.

غذا در کویرپیمایی

غذاهای خشك، سبك‌تر از غذاهای تازه‌اند.
شيرينی خشك، نان شيرينی، كنسرو تن ‌ماهی، كنسرو مرغ، ميوه‌های خشک، گوشت‌ خشكانده‌شده، آجيل، حبوبات، مكمل‌های غذايی و... برای خوردن مناسب هستند.
از به همراه داشتن هرچيزی كه ممكن است در داخل كوله لِه شود، تكه‌‌تكه شود يا خرد شود پرهيز كنيد.
قبل از سفر، اطلاعاتی درمورد گياهان منطقه كسب كنيد.
همۀ ميوه‌های كاكتوس‌ها، خوردنی هستند، به جز آن‌هایی که شیرۀ سفیدرنگ دارند.
هيچ اصول كلی برای شناسايي گياهان سمی وجود ندارد، مگر آن‌هایی که شیرۀ سفیدرنگ دارند.
تنها توصيه اين است كه فقط درصورت وضعيت اورژانسی، به فكر خوردن گياهان بيفتيد.
آب مايۀ حیات است، بدون غذا می توانيد چند روز را بدون مشكل جدی سپری كنيد.
اگر به مشكل کم‌آبی برخورديد، غذا نخوريد (مخصوصاً بیسکویت و کیک)، صحبت نكنيد و سيگار نكشيد.
اگر ذخیرۀ آب محدود بود، پيشنهاد مي‌شود از غذاهايتان بسیار کم استفاده کنید تا سبب افزایش تشنگی نشود.
از خوردن گياهان داراي عصارۀ شيری خودداری كنيد.
از خوردن حبوبات قرمز گياهان پرهيز كنيد.
درصورت امكان، گياهان مشكوك را قبل از خوردن، بجوشانيد.
گياهان پخته را قبل از خوردن، در دهان مزه‌مزه كنيد، تا مطمئن شويد خوردنی است.

غذاخوردن در سفر

خوب غذاخوردن در طی سفر طولانی با اتومبيل، نه‌تنها سفر را لذت‌بخش‌تر مي‌كند، بلكه ايمنی آن را افزايش می‌دهد. توصيه‌های مفيد براي غذا از اين قرار است:
1. خوراكي‌های ميان‌وعده را از مواد غذايی کم‌چرب و کم‌نمك انتخاب كنيد، كه نيازي به خنك نگه داشتن نداشته باشد، مانند ميوۀ تازه، كيك، چاي و... .
2. يخدان سفری را با مواد غذايي سالم، مانند ساندويچ‌های خانگی، پنير، ماست و...، پر كنيد.
3. براي اجتناب از خشكی بدن در سفر، زياد آب بنوشيد.

برخی از خوراکی‌های کویر

کاچی
غذایی محلی و روستایی است، که از جنوب کاشان تا شمال نایین طبخ می‌شود. این غذا، از آرد ذرت سفید، روغن، کشک، و گوشت تهیه می‌شود. گفتنی است که بهترین ذرت سفید منطقه، در توابع روستای امیرآباد اردستان کشت می‌شده است.
گوشت شتر: به‌دلیل خاصیت گرمی گوشت شتر، در بیشتر نقاط ایران، مصرف می‌شود. شتر تا متولد می‌شود، گوش‌هايش را مي‌برند وداغی به پايش مي‌زنند، تا معلوم شود شتر در مالکیت كيست. سپس هر سال يا هر دو سال یک بار، از شترهایی که مالکیت مشخص دارند به متقاضیان شتر مي‌فروشند، گفتنی است که گوشت شتر تقریباً به تمام شهرهای ايران فروخته و فرستاده مي‌شود.
قرمه: مقوی‌‌ترین غذایی است که نیاز یک سفرکویری را پاسخ می‌دهد. مردم محلی یک تکۀ بزرگ از گوشت گوسفند را، با کمی آب، می‌پزند و هیچ ادویه‌‌ای به آن نمی‌‌زنند. این گوشت، که با حرارت کم و طی ساعات زیادی می‌پزد، آنقدر خوشمزه و مقوی است که حتی به‌صورت یخ‌زده و سرد نیز آن را می‌خورند. با اینکه روغن طبیعی آن در حالت سرد، منجمد است، اما هیچ تفاوتی با گرم شدۀ آن ندارد. مردم محلی تقریباً صدها سال است که این غذا را به‌طور ثابت، سر سفره‌، پیش روی مهمان می‌گذارند.
کامبوجا
این نوشیدنی، از نوعی قارچ تهیه می‌شود و از روسیه به کشور ما راه پیدا کرده است و چند سالی است که در بعضی نقاط، از آن استفاده می‌کنند. اگرچه  کامبوجا  نوعی قارچ است، درواقع، به‌شکل نوشیدنی مصرف می‌شود؛ یک نوشیدنی ساده که ترکیبى است از چاى معمولى و شکر، که با استفاده از قارچ کامبوجا تخمیر شده و ساختار شیمیایی آن تغییر کرده است. نوشابۀ کومبوجا فرآوردۀ تخمير يافته است که از قارچ کامبوجا تهیه مي‌شود. يکي از ترکيبات مهم آن، که در سم‌زدایی بدن و جلوگيری از سرطان نقش مهمی دارد، اسيد گلو کورونيکاست.
شیر شتر
یکی دیگر از نوشیدنی‌های کویر است، که به‌دلیل قوت بسیاری که دارد مورد توجه مردم کویر است. مزۀ آن نیز کمی شور است.
دوغ شتر
دوغ شتر با دوغ به‌دست‌آمده از شیر گاو، کمی فرق دارد. برای تهیۀ دوغ شتر، شیر شتر مستقیماً به دوغ تبدیل می‌شود، ولی برای تهیۀ دوغ گاو، شیر گاو ابتدا به ماست و سپس به دوغ تبدیل می‌شود.
شربت خیار سکنجبین
این شربت، که یکی از معروف‌ترین و پرخاصیت‌ترین نوشیدنی‌ها درطب سنتی ایران است، علاوه‌بر افزایش نشاط، سبب رفع تشنگی نیز می‌شود.
زعفران جزو گیاهانی است که خاصیت شادی‌افزایی دارد و ترکیب آن با خیار رنده‌شده و یخ موجب تازگی کسی می‌شود که آن را می‌نوشد. برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.