تنوع در محیط کار صنعت گردشگری و هتل داری

اهمیت تنوع در محیط کار صنعت گردشگری و هتل داری را ذکر کنید و اقدامات و رویه های لازم در برنامه ریزی و پیاده سازی و ارج نهادن به این تفاوت ها را بیان کنید.

تنوع. در سازمان های مدرن امروزی به تنوع توجه بسیار زیادی می شود. برای برخی، تنوع به معنای ایجاد فرصت های برابر برای افراد با خصوصیات خاص سنی، جنسیتی، توانایی ذهنی یا فیزیکی، جهت گیری جنسی، نژادی و یا قومی است. برای برخی دیگر این مفهوم دربرگیرندۀ پاسخ به مسائل قانونی مانند فرصت اشتغال برابر است. اما برای گروهی دیگر، تنوع یعنی برابری درصدکارکنان (و گاهی عرضه کنندگان سازمان) با ویژگی های جمیعیت شناختی جمعیت کل (به عنوان مثال، جامعه  ای که آن سازمان در آن قرار دارند).

مروری بر تنوع

در صنعت گردشگری و هتل داری معمولاً تعداد زیادی از اقلیت ها و افرادی که در جستجوی مشاغل کوتاه مدت (نه کارراهه) هستند، استخدام می شوند. هتل ها، رستوران ها، باشگاه ها، شرکت های خدمات مواد غذایی و سایر بخش ها با دیگر صنایع برای به خدمت گرفتن افراد بدون دانش تخصصی و یا مهارت جهت کار در سطوح پایین و با نرخ دستمزد کم رقابت می کنند. این امر به ایجاد این تصور کلیشه ای و گاهاً نادرست منجر شده است که کارکنان صنعت گردشگری تنها می­توانند در جایگاه­های شغلی کم اهمیت، بدون فرصت ارتقا و با دستمزد پایین کار  کنند. با این حال، صنعت گردشگری و هتل داری به طور اعم و بسیاری از سازمان های آن به طور اخص تلاش می کنند با ارائۀ کارراهه و مزایای همراه آن به افراد علاقه مند، وجهۀ این صنعت را حفظ کنند. بسیاری از سازمان های نمونه زمان، پول و خلاقیت خاصی را صرف این گونه تلاش ها کرده اند.

بنابراین، معنای تنوع درحال تغییر است، به طوری که تمامی کارکنان در آن در نظر گرفته می شوند و تنوع آن‏ها به دلیل کمکی که به کارفرما می­کند، ارزشمند است.

طبق تعریف منطقی ارائه شده ازتنوع، کل جمعیت براساس 6 ویژگی تقسیم می شوند: سن، جنسیت، توانایی ذهنی یا فیزیکی، جهت گیری جنسیتی، نژاد و میراث قومی. این عوامل بر تجربۀ فرد در جهان تأثیر می گذارند. البته ابعاد ثانویۀ دیگری نیز انتظارات و تجارب و ارزش ها را شکل می دهند. این ابعاد عبارتند از: تحصیل، وضعیت خانوادگی، نقش سازمانی، مذهب، زبان اول، درآمد، موقعیت جغرافیایی و غیره. هرشخصی شرایط و ویژگی های خاص خود را دارد که بر نگرش او نسبت به شغل و فرصت های مربوط به آن شغل اثر می گذارد.

بسیاری بر این باورند که تلاش ها در جهت حمایت از تنوع باید ادامه داشته باشد، زیرا ماهیت کار، مورد تأیید است و می توان برای این تلاش­ها کسب و کارهایی قوی تعریف کرد. برخی از مزایای تأکید بر تنوع موفق که بر منابع انسانی اثرگذارند عبارتند از:

• محیط مساعد و مطلوب موجب بهبود عملکرد شغلی می شود.؛
• محیط متغیر نیروی کار مستلزم استخدام افراد با ابعاد شخصیتی متفاوت است؛
• هنگامی که برای تمام کارکنان ارزش قائل شویم، کناره گیری از شغل و یا غیبت به حداقل می رسد و هزینه های متعاقب آن کاهش می یابد؛
• فرهنگ درک، احترام و همکاری موجب تشویق کار تیمی و افزایش مزایای حاصل از آن می شود؛
• پیشینه های متفاوت موجب اتخاذ تصمیمات خلاقانه و یافتن راه حل های متفاوت می شود؛
• بسیاری از مشتریان جذب سازمان هایی می شوند که کارکنان آن‏ها منعکس کنندۀ تنوع سلایق مشتریان باشند. نتیجۀ آن افزایش حجم فروش، بهبود وضعیت مالی و بقای سازمان است.

اجرای طرح های متنوع سازی

چگونه طرح­های مهم متنوع سازی اجرا می شوند؟ این تغییر صرفاً به دلیل تمایل مدیران رده بالا و یا درخواست کارشناسان منابع انسانی و یا اعلام نیاز مدیران بخش های خاص اتفاق نمی افتد. اینگونه طرح­ها برنامه­ای نیستند که کمیته ای تصمیم بگیرد آن را انجام دهد و سپس بر مبنای آن تصمیم، کارکنان را آموزش دهیم. بلکه متنوع سازی ارزشی نشان دهندۀ تغییر فرهنگ سازمانی است که به تعهد مستمر (تأکیدی که هیچگاه به پایان نمی  رسد) از سوی افرادی که ذکر شد، نیازمند است. علاوه بر این، کارکنان بخش‏های مختلف سازمان باید مایل باشند این گونه تغییرات را اجرا کنند.

برای اجرای طرح­های متنوع سازی باید در استراتژی های مدیریتی تغییرات بنیادی اتفاق بیافتد. به طور معمول مردم براساس میزانی که می توانند خطر پذیر باشند به ایده های نو پاسخ می دهند. افرادی که درهنگام تغییر کمترین خطر و یا هیچ نوع خطری احساس نمی کنند، آن را به منزلۀ یک فرصت خلاقانه قلمداد می­کنند و اولین اشخاصی خواهند بود که این تفکر را می پذیرند. افرادی که نسبت به کشف ایده های جدید محتاط هستند تنها درصورتی تنوع را مطلوب می دانند که مزایای آن برای سازمان به اثبات رسیده باشد. سایرکارکنان که خطر بالایی در تنوع احساس می کنند، آن را برهم زنندۀ وضعیت موجود می دانند. آن‏ها به این موضوع اطمینان ندارد و مایلند همه چیز همان گونه که هست، باشد.

استراتژی اجرای طرح های متنوع سازی ارزشی باید با همکاری آن دسته از کارکنانی صورت گیرد که به ارزش آن واقف هستند و سپس کارکنانی که نسبت به آن بی میل و یا بیمناک هستند را شناسایی کنند. هیچ نوع راهکار اجرایی سریع و ثابتی جهت متقاعد کردن کارکنان نسبت به مزایای تنوع وجود ندارد. بلکه این راه مستلزم آموزش بلندمدت، تعهد فردی و ارتقای شخصی طولانی مدت است. به عبارت دیگر، نگرش کارکنان باید تغییر کند.

کارکنان صنعت گردشگری و هتل داری که برای تنوع ارزش قائلند اعتقاداتی دارند که مبنای چارچوب فکری آنان را شکل می دهد:

• ارج نهادن به تنوع مستلزم تغییر فرهنگ سازمانی است، تلاش ها در راستای تغییر پایان ناپذیرند؛
• زمانی که برای تنوع ارزش قائل شویم، سازمان و کارکنان از مزایای آن بهره مند خواهند شد؛
• همه باید برای اجرای طرح ارج نهادن به تنوع تلاش کنند زیرا نگرش، سابقه و تجارب شغلی افراد شاغل در سازمان متفاوت است.

اکنون می دانیم که مدیران عالی نمی توانند به سادگی از بخش  منابع انسانی (در سازمان های بزرگ) و یا از مدیران خاص (یک سازمان کوچک) بخواهند برنامۀ تنوع را اجرا کنند. بلکه تیم مدیریتی متشکل از نمایندگان داخل سازمان که به این مفهوم اعتقاد دارند و مسائل چندفرهنگی را درک می­کنند و همچنین زمان و تمایل لازم جهت مشارکت را دارند باید در کنار یکدیگر قرار بگیرند.

اعضای گروه در بسیاری از سازمان ها وظایف دشواری دارند که عبارتند از:

• دریافت اطلاعات از منابع مختلف داخلی و خارجی؛
• شناسایی و توجه به مسائل مربوط به اجرای تنوع فرهنگی؛
• رسیدن به اهداف عینی درزمینۀ آمادگی سازمان برای پذیرش تغییر فرهنگی؛
• توسعۀ طرح های مفید و خاص؛
• اختصاص وظایف و نظارت بر عملکرد آنان؛
• تعامل با رهبران درزمینۀ مسائل مربوط به تنوع؛
• برنامه ریزی مستمر در جهت تشویق و ترویج تنوع و منافع آن برای افراد سازمان.

عموماً مدت زمان زیادی طول می­کشد تا مخالفان تنوع نسبت به تغییر فرهنگ سازمانی قانع شوند. نگرش هایی که طی سال ها شکل گرفته و نسل  به نسل انتقال یافته است، باید تغییر کند. حتی زمانی که چنین طرحی به یک هدف سازمانی پذیرفته شده تبدیل شود باز هم زمان زیادی لازم است تا کارکنان برای تنوع ارزش قائل شوند. این امکان نیز وجود دارد که برخی از کارکنان آن را نپذیرند.

اهداف تنوع مسائل ساده  ای را در بر می گیرد. کسانی که از این مفهوم حمایت می کنند بر این اعتقادند که تمامی کارکنان مایلند:

• مورد توجه و تقدیر قرار گیرند؛
• با فردی که کار می کنند احساس راحتی کنند؛
• به این اعتقاد دست یابند که تلاش های آنان ارزشمند است و بر تصمیماتی که خودشان را تحت تأثیر قرار می‏دهد، تأثیرگذارند.

اگر اهمیت تنوع در صنعت گردشگری و هتل داری بیشتر به رسمیت شناخته شود، نیازهای اساسی نیروی انسانی کارکنان نیز بهتر درک خواهد شد.