گونه‌شناسی تبلیغات تجاری

تبلیغات تجاری را می‌توان از جنبه‌های گوناگونی تقسیم بندی کرد که برخی از آنها بدین قرارند:

انواع تبلیغات تجاری برحسب نوع رسانه

رسانه یا کانال ارتباط می‌تواند غیرشخصی (یک رسانه) و میان‌فردی (گفت و شنید رسمی بین یک فروشنده و یک مشتری و یا گفت و شنید غیررسمی بین دو یا چند نفر که به‌صورت رودررو، با تلفن، نامه یا به‌شکل آنلاین اتفاق می‌افتد) باشد و رسانه‌ها به‌طورکلی در قالب چاپ (روزنامه، مجلات، بیلبورد) پخش رادیو و تلویزیون یا الکترونیکی و اینترنت طبقه‌بندی می‌شوند. آگهی تجاری براساس نوع رسانه مورداستفاده برای انتقال پیام تجاری، به موارد زیر تقسیم می‌شود:

تبلیغات تلویزیونی

تبلیغات تلویزیونی این امکان را به تبلیغ‌کننده می‌دهد که در یک زمان مشخص، همۀ امکانات صوتی و تصویری را در اختیار داشته باشد. در این فاصلۀ زمانی، تبلیغ‌کننده می‌تواند با در اختیار داشتن تمامی امکانات، علایق، نیازها و حتی عواطف مخاطب خود را هدف قرار دهد. تبلیغات وب در این زمینه کمتر وارد شده است؛ زیرا برای کاربرانی که به محیط اینترنت به‌عنوان یک محیط غیرتجاری عادت کرده‌اند، این‌گونه ظهور صفحات وب خیلی جذاب نخواهد بود. البته برخی از شرکت‌های تبلیغاتی کامل به‌شکل تصاویر متحرک هستند.

تبلیغات اینترنتی

تبلیغات روی اینترنت با سرعت در حال افزایش است و قابلیت‌ها و مزایای آن در هدف‌گیری مشتریان و دنبال‌کنندگان فرآیند بازاریابی تا مرحلۀ فروش کالا و محصولات، آن را به‌عنوان یکی از تأثیرپذیرترین سیستم‌های تبلیغاتی مطرح ساخته است.
تلاش پدیدآورندگان تابلوهای تبلیغاتی خیابانی این بوده است که مخاطبان خود را از بین مسافران درون‌شهری یا برون‌شهری و به‌صورت تصادفی جذب کنند. مشابه این کار را می‌توان به‌وسیلۀ نوار آگهی‌ها در صفحات وب انجام داد. با این توضیح که تبلیغات جاده‌ای ایستا هستند، در حالی که نوار آگهی‌ها در وب می‌توانند با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند و مخاطبان با زدن یک کلید ماوس می‌توانند خود را به پایگاه موردنظر برساند و اطلاعات بیشتری درمورد آن آگهی به دست آورند. این قابلیت، آگهی‌دهنده را نیز قادر می‌سازد تا بتواند میزان اثربخشی و دریافت پاسخ آگهی خود را به‌دقت بسنجد؛ اما در رسانه‌های مکتوب مانند روزنامه و مجلات، بخش‌های مشخصی از هر صفحه یا در برخی موارد، کل یک یا چند صفحۀ متوالی، به تبلیغات اختصاص می‌یابد و خوانندگان به‌آسانی می‌توانند این بخش‌ها را از بخش‌های مقالات و نوشتارها تفکیک کنند. در صفحات وب نیز معمولاً نوار آگهی‌ها را به شکلی می‌سازند که از بخش‌های خبری و اطلاعاتی صفحات قابل تشخیص باشند، اما به‌دلیل کوچکی صفحه نمایش، معمولاً درصد کمی از کل مساحت صفحه نمایش برای نمایش تبلیغات مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین خاطر شرکت‌های تبلیغ‌کننده، صفحاتی می‌سازند که تبلیغات‌شان به‌گونه‌ای با متون اطلاعاتی و خبری صفحات تلفیق و غیر قابل تشخیص ‌باشد. در وب، هر عنصری را که بتواند به شکلی تعاملی با استفاده‌کننده ارتباط بر قرار کند، از یک علامت تجاری، تا تصویر و طرحی که در پس‌زمینه قرار می‌گیرد، می‌توان برای آگهی به کار گرفت. همچنین بازاریاب‌ها می‌توانند مستقیماً تعداد مشخصی از مشتریان را در فهرست خود داشته باشند. امروزه با امکان فروش مستقیم از طریق اینترنت، این شیوۀ بازاریابی نیز معادل خود را در اینترنت یافته است.

تبلیغات فروشگاهی

تبلیغات فروشگاهی که در فروشگاه‌ها و توسط برچسب‌ها یا راهنمایان فروش به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم انجام می‌شود. از دیگر تبلیغات می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

1.  تبلیغات چاپی (مانند تبلیغ در روزنامه‌ها)؛
2. تبلیغات پخشی (ماند تبلیغ در رادیو)؛
3.  تبلیغات پستی.

انواع تبلیغات تجاری برحسب هدف

آگهی تجاری براساس هدف آگهی به گروه‌های زیر تقسیم می‌شود:

• تبلیغ مصرفی: در این نوع تبلیغ از محصول یا خدماتی برای اقناع نیاز شخصی یا خانوادگی استفاده می‌شود؛
• تبلیغ صنعتی: این نوع تبلیغات جنبۀ عمومی نداشته و عمدتاً متوجه مدیران کارخانه‌ها و مجتمع‌های صنعتی است؛
• تبلیغ بازرگانی: این نوع تبلیغات خطاب به بازرگانانی است که به‌ منظور کسب سود، کالاها را باز فروش می‌کنند؛
• تبلیغ حرفه‌ای (واسطه‌ای): این نوع تبلیغ متوجه صاحبان حرفه‌ای شناخته‌شده است؛
• تبلیغ پیشه‌ای و مدیریتی: این نوع تبلیغ متوجه اشخاصی است که پیشه‌ای تخصصی دارند.

انواع تبلیغات تجاری برحسب نوع ارائه

انواع تبلیغ به این مبنا عبارت‌اند از:

• تبلیغ مستقیم یا صریح: در این نوع تبلیغ، آگهی‌دهنده پیام خود را مستقیماً و به‌گونه‌ای صریح به اطلاع مخاطبان رسانده و مخاطبان از تبلیغ بودن آن اطلاع کامل دارند، مانند آگاهی‌های تجاری در رادیو.
• تبلیغ غیرمستقیم یا ضمنی (کنش غیر مستقیم یا نرم فروشی): شیوه‌ای از تبلیغات است که در آن آگهی‌دهنده می‌کوشد پیام خود را ضمن یک فرصت یا فعالیت غیرتبلیغاتی به اطلاع مخاطبان برساند، به‌گونه‌ای که تمام یا اغلب مخاطبان تبلیغی بودن پیام را در نیابند. برای مثال، در یک فیلم سینمایی، یک نوشابۀ خاص را در چند صحنه نشان می‌دهد. از ویژگی‌های این نوع تبلیغ، آن است که لزوماً از اشکال و قانون‌مندی‌های مشخص تبلیغ در آن استفاده نمی‌شود، بلکه تبلیغ‌کننده از فرصت‌های پیش‌آمده، به‌صورت زیرکانه و در جهت هدف خود، استفاده می‌کند.

انواع تبلیغ تجاری برحسب نوع هزینه

اقسام تبلیغ از این ‌جهت عبارت‌اند از:

• تبلیغات فردی: هزینۀ این نوع تبلیغات توسط فرد خاص مثل کاندیدای مجلس پرداخت می‌شود؛
• تبلیغات تعاونی: با همکاری توأم آگهی‌دهندگان و به طریق تعاونی پرداخت می‌شود؛
• تبلیغات دولتی: هزینۀ تبلیغات توسط دولت پرداخت می‌شود.

انواع تبلیغ تجاری برحسب تقسیمات جغرافیایی

اقسام تبلیغ ازاین‌جهت عبارت‌اند از:

• تبلیغ ملی: به تبلیغ در سطح یک کشور یا ملت پرداخته می‌شود؛
• تبلیغ منطقه‌ای: در محدودۀ جغرافیایی کاملاً مشخص با علاقه‌ها و سلیقه‌های مشترک انجام می‌شود؛
• تبلیغ محلی: این نوع تبلیغ محصولاتی را که در محل قابل ‌دسترس هستند، معرفی می‌کنند در این راستا از رسانه‌های محلی استفاده می‌کنند؛
• تبلیغ فراملی: در سطح جهانی انجام می‌شود و از وسایلی مانند ماهواره و اینترنت بهره می‌گیرند.

انواع تبلیغات تجاری بر حسب نهاد یا مؤسسه‌ای

اقسام تبلیغ از این ‌جهت عبارت‌اند از:

تأکید این پیام‌های تبلیغاتی بر ایجاد یک هویت بارز از مؤسسه یا نفوذ و غلبه بر عموم، براساس دیدگاه سازمان است، که دارای این سه شکل است:

• آگهی‌های نهادی حمایتی: برای فروش ایده حمایت از تولید کننده یا خرده‌فروش، به دلایلی غیر از شایستگی‌های خاص خود محصول؛
• آگهی نهادی روابط عمومی: به‌منظور شهرت یا بهتر کردن وجهۀ مؤسسه یا تجارتخانه؛
• آگهی نهادی خدمات عمومی: برای ارتقا و اشاعۀ آرمان‌هایی که به نفع عموم‌اند و مورد اختلاف نیستند؛
• آگهی برای شهرت و خوش‌نامی محصول، به‌منظور فروش کالا یا خدمات.

برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.