نهادهای جهانی مرتبط با میراث فرهنگی

یونسکو

نمونه‌هایی از اسنادی که زیر نظر یونسکو تابه‌حال تصویب ‌شده‌اند:
میثاق جهانی حق مؤلف در 1952 که از حقوق و مالکیت معنوی و قانونی اشخاص درزمینه محصولاتی که نشر می‌کنند محافظت می‌کند؛
میثاق منع و جلوگیری از ورود و صدور و انتقال اموال فرهنگی در 1970 که ابزاری قانونی را برای ارجاع اموال و آثار به صاحبان برحقشان در دادگاه‌ها مهیا کرد.
یونسکو چندین کارزار و پویش بین‌المللی برای حفاظت از یادمان‌های تاریخی به راه انداخت که از میان آن‌ها می‌توان به مورد حفاظت معبد ابوسمبل در مصر و بوروبودور در اندونزی اشاره کرد.

ایکروم

سازمانی بین‌المللی است که به ترویج و ارتقای میراث فرهنگی، اعم از ملموس و ناملموس در سطح جهانی متعهد شده است.

ایکوموس

ایکوموس در اصل متشکل از شبکه‌ای از متخصصان است که با تعامل با یکدیگر به این نهاد کمک می‌کنند. این افراد شامل معماران، تاریخ شناسان، باستان‌شناسان، متخصصان تاریخ هنر، جغرافی‌دان‌ها، مردم‌شناسان، مهندسان و طراحان شهری هستند. اعضای ایکوموس در تلاش‌اند تا میراث فرهنگی را حفظ کنند و بهبود بخشند و علوم و فنون موردنیازِ هرگونه از میراث فرهنگی را ارتقا دهند.

دوکومومو

در دهه‌های پایانی قرن بیستم، آثاری که منسوب به میراث «معماری مدرن» بودند در معرض خطر قرار گرفتند. درواقع این آثار نمایانگر روح دوران ماشینیسم بودند. در پایان دهه 1980 بسیاری از این آثار دستخوش تغییرات شده یا کاملاً دچار تخریب شدند. دلیل این رخداد این بود که هرگز این آثار به‌عنوان نمونه‌ای از میراث معماری تلقی نمی‌شدند.
میراث مدرن به‌طور فزاینده‌ای و بدون ارزیابی ارزش‌های نهفته در آن‌ها، در معرض دگرگونی شدید یا تخریب‌اند. علاوه بر این، تغییرات سریع اجتماعی- اقتصادی جامعه، نیاز به کاربری‌های مختلف و جدید و نیز درک ناقص از اهمیت این دارایی‌ها و محوطه‌ها، نقش عمده‌ای در دگرگونی و تخریب این آثار دارند. علاوه بر میراث متعارف تاریخی، آثار و محوطه‌های مدرن نیز شایستگی و ارزش حفاظت و انتقال به آینده را دارند.
دوکومومو یک سازمان بین‌المللی غیرانتفاعی برای مستندسازی و حفاظت ساختمان‌ها و محوطه‌های مدرن است که در سال 1988 به دست هوبرت جان هنکت و وسل دِ یونگه، معماران و استادان مدرسه معماری دانشگاه آیندهوون، در هلند تأسیس شد. در سال 2002 دبیرخانه دوکومومو به پاریس انتقال یافت و از ژانویه 2010 نیز این دبیرخانه در بارسلون در کشور اسپانیا مستقر شده است.
اجلاس بین‌المللی دوکومومو هر دو سال یک‌بار برگزار می‌شود، کشور میزبان را شورای دوکومومو در اجلاس قبلی انتخاب می‌کند. حزب میزبان سازمان‌دهی و هزینه اجلاس را بر عهده خواهد داشت.
اهداف اصلی از تأسیس دوکومومو عبارت است از:
1- عمل کردن به‌عنوان نهاد ناظر در قبال ساختمان‌های مدرنی که در معرض خطر و تهدید قرار گرفته‌اند؛
تلاش برای برانگیختن علاقه عموم مردم و مقامات مسئول به اهمیت این بخش از میراث قرن بیستم؛
تبادل دانش و اطلاعات در معماری مدرن و حفاظت و مستندسازی آن‌ها.
عضویت ایران در دوکومومو
بررسی عضویت ایران در دوکومومو در پی مکاتبات و ارسال درخواست از سوی دانشگاه تهران در سال 1390 آغاز شد و در ادامه پرونده درخواست عضویت پیش از برگزاری دوازدهمین اجلاس دوسالانه جهانی دوکومومو در فنلاند به شورای جهانی این نهاد ارسال شد. درنهایت در تابستان 1391 با ارائه پرونده در شورای جهانی توسط نمایندگان ایرانی حاضر در نشست، پس از بررسی و رأی‌گیری در شورا با رأی مثبت تمامی اعضا، تشکیل دوکوموموی ایران در تاریخ 19 مردادماه 1391 برابر با 9 اوت2012، رسماً تأیید و کمیته ملی آن تصویب شد.

کمیته بین‌المللی حفاظت از میراث صنعتی

میراث صنعتی شامل محوطه‌ها، بناها، مجتمع‌ها، شهرها و شهرک‌ها، مناطق، مناظر و مسیرهایی است که گواهی هستند بر فعالیت‌های استخراج و تولید صنعتی. در بسیاری از نقاط، این میراث هنوز در حال استفاده است و صنعتی شدن همچنان فرایندی فعال است. علاوه بر میراث ملموس مرتبط با تکنولوژی و فرایندهای صنعتی، مهندسی، معماری و شهرسازی، میراث صنعتی شامل بسیاری از ابعاد ناملموس است که در مهارت‌ها، خاطرات و زندگی اجتماعی کارگران و جوامع آن‌ها تجسم یافته است.
روند جهانی صنعتی شدن طی دو قرن گذشته، مرحله مهمی از تاریخ بشریت را تشکیل می‌دهد و میراث آن را برای جهانِ مدرن بسیار مهم و حیاتی می‌کند.
تغییرات سریع در توسعه شهری، بهره‌برداری از زمین، رشد جمعیت، ساختار صنعتی، نوآوری در تکنولوژی و روش تولید منجر به تخلیه و تخریب میراث صنعتی در مناطق شهری و حومه می‌شود. ازاین‌رو، تدوین استراتژی‌های حفاظتی مناسب در سطح بین‌المللی، ملی و محلی امری ضروری و دارای اولویت بالاست.
از سوی دیگر، میراث صنعتی بسیار آسیب‌پذیر است و عمدتاً به‌دلیل ناآگاهی و نداشتن شناخت کافی یا حفاظت مناسب، در معرض تخریب است. از این بیش، محوطه‌های صنعتی به‌دلیل تغییر رویکردهای اقتصادی، ادراک منفی عمومی از محوطه‌های متروک صنعتی، مسائل زیست‌محیطی یا اندازه و پیچیدگی آن‌ها، اقبال اندکی برای حفظ شدن دارند. با این‌حال، حفاظت از میراث صنعتی ساخته‌شده می‌تواند در دستیابی به اهداف توسعه پایدار در سطوح محلی، ملی و بین‌المللی کمک کند.
اولین کنگره بین‌المللی حفاظت از میراث صنعتی در سال 1973 در آیرون‌بریج بریتانیا برگزار شد. این اجلاس‌ها هر سه سال یک بار با موضوع خاصی برگزار می‌شود. کنگره این کمیته در سال 2012 در تایوان، اولین کنگره‌ای بود که از آغاز شکل‌گیری این کمیته در آسیا برگزار می‌شد. برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.