صنعت هتلداری آمریکا در افزایش ایمنی هتلها و کاهش تعداد حوادث ناگوار حاصل از آتشسوزیها موفقیتهای چشمگیری داشته است. در اواخر دههی1970، سالانه 11500 حریق در هتلها و متلهای آمریکا اتفاق میافتاد. در دههی 1990، این رقم به 6000 کاهش پیدا کرد و تعداد کشتهشدگان این حوادث نیز از 100 نفر در سال به 35 نفر رسید. این روند کاهش آتشسوزیها و حوادث منتج از آن مصادف با افزایش چشمگیر تعداد هتلها و متلها بود. براساس اظهار نظر سازمان ملی آتشنشانی آمریکا، افزایش ایمنی و رشد چشمگیر آن نقطهی عطفی است در صنعت هتلداری. چگونه صنعت هتلداری به این موفقیت دست یافت؟ عامل اصلی توجه و شناسایی عوامل ایجاد آتش و تلاش برای کاهش و تا حد امکان حذف این عوامل بوده است. هتلها بهطور قابل ملاحظهای روشهای شناسایی حریق را گسترش دادند و سیاستهای مؤثری را برای آگاهیرسانی و تخلیهی میهمانان هتل به کار گرفتند. همچنین، نمیتوان وجود تکنولوژی در این زمینه را نادیده گرفت، بهطوری که تجهیزات پیشرفتهی اطفاء حریق در هتلها نصب شد و برای ایمنی بیشتر از سیستمهایی که از توسعهی دود و آتش خصوصاً آتشهایی که سریع شعلهور میشوند استفاده شد.
با وجود تمام پیشرفتهای به وجود آمده، چرا هنور باید به مسئلهی حریق با دقت بیشتری توجه کرد و مورد بحث و مداقه قرار داد؟ آمار خیرهکنندهای که صنعت هتلداری آمریکا به دست آورده است میتواند بر اثر خودخواهی، نگرش کاذب به امور ایمنی و عدم توجه مدیریت به مسئلهی حریق به بیراهه کشانده شود. آتشسوزی در هتل کمبریج در ایالت ماساچوست آمریکا در سال 1990، میتواند یک مثال کلاسیک برای این امر باشد. در یک مراسم میهمانی، پرسنل هتل برای گرم نگه داشتن کبابها، یک مخزن 10 کیلوگرمی گاز پروپان را به داخل سالن آوردند. دود دستگاه گرمکن باعث فعال شدن سیستمهای اعلام حریق شد. پرسنل برای فرو نشاندن دود از پنکه استفاده کردند. سپس قبل از اینکه شیر مخزن گاز را ببندند، شیلنگ گاز را از دستگاه گرمکن جدا کردند. گاز به سرعت با توجه به روشن بودن پنکه در سالن پراکنده شده و در برخورد با یک منبع احتراق مانند گلولهی آتش منفجر میشود. در این حادثه، خوشبختانه فقط یک نفر کشته و ده نفر راهی بیمارستان شدند. درگزارشی که در روزنامه انتشار یافت، نویسنده اشاره کرد: آگاهی از مسائل ایمنی ممکن است و یا گاهاً ممکن نیست به کمک کسانی که بیشترین نیاز را دارند بیاید و آنها برگزارکننده پرسنل میهمانی بودند .
این حادثه یک تذکر کاری برای مدیر است که نه تنها خود باید بداند که چه عکسالعمل و رفتاری داشته باشد، بلکه باید اطلاعات لازم را نیز به پرسنل خود منتقل کند تا بدین وسیله از اجرای سیاستهای تدوین شده مطمئن باشد. توجه مستمر به ایمنی حریق امری است الزامی، همراه با تکنولوژی در حال توسعهی سیستمهای اعلان و اطفاء حریق. تکنولوژیها، سیستمها و تجهیزات جدید نیازمند نگهداری و کنترلهای مستمر هستند و متأسفانه امکان خرابی و یا مشکلساز شدن آنها در هنگام بهرهبرداری نیز افزایش یافته است.
کاهش قابل توجه حوادث آتشسوزی در هتلها به همراه تجهیزات و امکانات پیشرفتهای که در سیستمهای اطفاء حریق استفاده میشوند، میتوانند از نظر مسائل ایمنی و نحوهی برخورد با آنها و همچنین برنامهریزی برای آنها برای مدیران هتل گمراهکننده باشد.
هشداردهندههای دودی و آبفشانها نیازمند نگهداری مستمر هستند. این تجهیزات را نمیتوان پس از نصب به فراموشی سپرد. به علاوه، بسیاری از تجهیزاتی که در سیستمهای اعلان و اطفاء حریق یک هتل نصب شدهاند نیاز به کنترل و در صورت لزوم تعویض دارند. از نظر بازاریابی، استفادهی صحیح از تکنولوژی و سیستمهای ایمنی در هتلها در مراحل بهرهبرداری بسیار حائز اهمیت است. بهطور مثال، سازمان آتشنشانی در مورد امنیت میهمانان در هتلها بسیار سختگیر بوده و ضوابط و قوانین و استانداردهایی را بهعنوان حداقلها تصویب کرده است که باید از نظر ایمنی در هتلها به کار گرفته شوند.
یک برنامهی ایمنی حریق شامل جلوگیری از ایجاد حریق، شناسایی حریق، اعلام حریق، کنترل حریق، خاموش کردن و تخلیهی مجموعه از ساکنان است. هیچ برنامهی ایمنی اتفاق حریق را ناممکن نمیداند. برنامهی خوب و منسجم و برنامهای که بهطور منطقی مدیریت شود، تعدد حریق و شدت آن را کاهش میدهد. با توجه به تلاشهایی که در دههی گذشته در صنعت هتلداری صورت گرفته است، توسعه و به کارگیری روشهای گوناگون برخورد با حریق تعداد حریقهای حوادث جانی ناشی از حریق بهطور قابل ملاحظهای کاهش یافته است.
در اکثر هتلها، توجه ویژهای به مسائل ایمنی حریق میشود، چه در هتلهای نوساز و چه در هتلهای قدیمی که تجهیزات و سیستمهای جدید جایگزین سیستمهای قدیمی شدهاند، توجه شده است. یکی از اصول مؤثر بر رعایت ایمنی، استفاده از چک لیستها در شناسایی حریق در سطوح مختلف هتل و به کارگیری راهکارهای مختلف در شرایط بحرانی است.
در چک لیست زیر که توسط سازمان آتشنشانی و ایمنی آمریکا تهیه شده است، تعدادی نکات کلیدی آورده شده که از نظر ایمنی حریق باید در هتلها به آنها توجه شود. چنین چک لیستهایی باید در یک هتل تهیه شده و استفاده شوند تا بدین وسیله بتوان اصول ایمنی را رعایت کرده و برقرار نگاه داشت.
نکتهی کلیدی که باید به آن توجه کرد این است که کلیهی تجهیزات ایمنی حریق باید در زمان قطع برق نیز قابل استفاده باشند؛ بنابراین باید کلیهی تجهیزات و شبکههای ارتباطی بین آنها را در حالت قطع برق آزمایش کرد تا از عملکرد آنها اطمینان حاصل کرد.
پیشگیری از حریق
جلوگیری از ایجاد حریق یک وظیفهی عمومی است. پیشگیری ارتباط مستقیمی با نگهداری دارد، ولی رعایت اصول و ضوابط مرتبط با ایمنی حریق از وظایف اصلی کلیهی بخشها (واحدها) در هتل است. بیان این مورد که "امور مربوط به حریق از وظایف ما نیست" به هیچ عنوان در یک مجموعه قابل پذیرش نیست.
ارتباطهای متعددی بین فعالیتهای نگهداری و پیشگیری از حریق وجود دارد. در هتلهایی که رختشویخانه دارند، کانالهایی که در آنها پرز لباس جمع میشود و فیلترهای دستگاهها باید دائماً تمیز شوند. اگر از کانالهای شوت البسه استفاده میشود، این کانالها باید هر چند وقت یک بار، در صورت نیاز، تمیز شوند. به علاوه، درب کلیهی کانالهای شوت البسه باید بسته نگه داشته شوند. این کانالها همچنین باید مجهز به شبکههای اتوماتیک آبفشان باشند. از موارد دیگری که به پیشگیری در ایجاد حریق کمک میکند، داشتن برنامهی بازدید مستمر از سیستمهای برقی هتل است. از مسائل بسیار مهم خصوصاً در یک واحد اقامتی، حضور پرسنل آموزش دیده در زمینهی سیستمهای اطفاء حریق است.
لازم است تا مدیر برنامههای مربوط به پیشگیری از حریق و عکسالعملهایی را که در زمان وقوع چنین حوادثی باید اعمال نمود جزء الویت کارهای خود قرار دهد. در این زمینه، منابع گستردهای وجود دارند مانند شرکتهایی که تحت پوشش سازمان آتشنشانی آموزشهای لازم را ارائه میدهند و یا شرکتهایی که انواع لوازم و تجهیزات ایمنی را فراهم میکنند.
محیط آشپزخانه فضای بسیار مناسبی برای ایجاد حریق است. توجه ویژه به نگهداری از تجهیزات آشپزخانه و تمیز کردن به موقع کانالهای اگزوز نه تنها از ایجاد حریق جلوگیری میکند، بلکه در صورت ایجاد حریق شدت آن را نیز کاهش میدهد. توجه سریع و به موقع حتی اگر بهرهبرداری از تجهیزات آشپزخانه ضعیف باشد میتواند مانع از گسترش و شدت آتشسوزی شود.
از نظر ایمنی و بهداشت در آشپزخانهها، مسئلهی مهم سیستمهای تهویه و هودهای آشپزخانه هستند. این سیستمها باید به درستی طراحی و سپس نگهداری شوند. تمیزکردن هودها در نگهداری از تجهیزات آشپزخانه نقش مهمی دارد. برنامهریزی که در این زمینه باید انجام شود به نوع هود و فیلترهایی که در آن به کار رفته است بستگی دارد. نظافت بعضی از هودهای قدیمی کار بسیار مشکلی است، اما باید تمیز شوند. در تجهیزات جدید، سیستمهای اتوماتیک شستشوی هودها تعبیه شده است که از تجمع چربی جلوگیری میکند. در ضمن، استفاده از تجهیزات مکندهی چربی بهتر از استفاده از فیلترهای مشبک است. نظافت دورهای کانالها و فنها خطر آتشسوزی را کاهش میدهد و از تجمع چربی بر روی بام و یا دیوارهای اطراف فن جلوگیری میکند. این نوع نظافت معمولاً باید توسط پیمانکاران ذیصلاح انجام شود.
انبار کردن زباله و یا انهدام آن نیز نباید، به خاطر امکان ایجاد حریق، از نظر دور بماند. نگهداری زبالههای قابل اشتعال در نزدیکی ساختمان مشابه منبع سوختی است که در اختیار یک فرد خطاکار قرار داده میشود و فقط به یک کبریت نیاز دارد تا باعث ایجاد حریق عمدی شود.
اگر نتوان شرایط ایمنی را برای اتاق زباله و یا سایر انبارها در ساختمان فراهم نمود، درست مانند این است که یک فضای دور از دسترس را مملو از مواد سوختنی برای افراد خاطی آماده نمودهایم.
یکی از نکات مهم در زمان بازسازی هتل توجه به مسئلهی حریق است. بازسازی میتواند فقط شامل تعویض و جایگزین کردن طراحی داخلی هتل و یا ممکن است شامل تعمیرات عمده در ساختمان هتل شود. در هنگام بازسازی طراحی داخلی هتل باید به قابل احتراق بودن لوازم توجه داشت. در چنین شرایطی، ضوابط ایمنی رعایت حداقل استانداردها را پیشنهاد میکنند. اگر چنین استانداردهای محلی وجود ندارند باید به ضوایط و استانداردهایی که توسط سازمان آتشنشانی و ایمنی آمریکا تدوین شده است مراجعه شود. در ضمن، باید به مکان نگهداری مبلمان و فرشهای جدیدی که قابل احتراق هستند توجه شود. همچنین شرایط را برای افراد خطاکار و یا کسانی که سیگار خود را بدون توجه به اطراف پرتاب میکنند فراهم نکنید. بعضی از آتشسوزیهای عمده در هتلها از این طریق به وجود آمدهاند.
اعلان حریق
معمولاً حریق توسط مشاهدهی آدمها شناسایی میشود، ولی در هر صورت، روشهای شناسایی آتش بدون نیاز به حضور آدمها ضروری است. این روشها شامل دیتکتورهای حرارتی و دیتکتورهای دودی و آبفشانهاست. این نوع هشداردهندهها مانند یک ترموستات عمل میکنند و بهوسیلهی مکانیزمهای برقی سیستمهای اخباری را فعال میکنند.
دیتکتورهای حرارتی: نوعی از دیتکتورها به یک دمای ثابت در محیط عکسالعمل نشان میدهند و نمونهی دیگر به تغییرات دما در محیط حساس هستند. این نوع دیتکتورها در مکانهایی که دیتکتورهای دودی کارایی ندارند مانند مکانهای غبارآلود استفاده میشوند.
دیتکتورهای دودی نیز دو نوع هستند:
1. دیتکتورهای فوتو الکتریک که با مسدود شدن مسیر نور توسط دود فعال میشوند.
2. دیتکتورهای یونیزه که حاوی مقدار کمی مواد رادیو اکتیو هستند و بدین ترتیب عمل میکنند که جریان هوای یونیزه شده بین دو الکترود شارژ شده به صورت هادی در جریان است.
وجود دود این جریان هوا را با اختلال مواجه میکند و باعث فعال شدن دیتکتور میشوند. گرد و غباری که بر روی دیتکتور دودی جمع شود باعث ایجاد عکسالعمل ناخواسته شده و مزاحمت ایجاد میکند؛ بنابراین تمیز کردن این نوع دیتکتورها الزامی است. به علاوه، با گذشت زمان، حساسیت دیتکتورها نیز کاهش مییابد. بنابراین با توجه به تغییری که در دیتکتورها به وجود میآید لازم است صحت عملکرد آنها هر چند وقت یک بار آزمایش شده و تصحیح گردد.
دستگاههایی هستند که حساسیت دیتکتورها را اندازهگیری میکنند و بهطور اتوماتیک میتوانند حساسیت آنها را نیز تنظیم کنند و پس با ارسال علائمی به بهرهبرداران مشخص میشود که زمان تعمیرات و اصلاحات بر روی دیتکتور فرا رسیده است یا خیر. در هر صورت، هر چند وقت یک بار باید صحت عملکرد دیتکتورها و حساسیت آنها از نظر واکنش به حریق مورد آزمایش قرار گیرد. در زمینهی نوع آزمایشات و شرایط نگهداری از دیتکتورها باید به دستورالعملهای کارخانههای سازنده رجوع شود.
اطلاعرسانی
اطلاعرسانی شامل کلیهی روشها برای آگاه ساختن میهمانان و پرسنل نه فقط دربارهی حریق ایجاد شده، بلکه دربارهی کلیهی راهکارهایی که باید در هنگام ایجاد حریق رعایت کرد میباشد. اطلاعرسانی به روشهای گوناگونی انجام میشود و هر کدام نیازمند نگهداری و توجهات خاص خود میباشند. ارکان تشکیلدهندهی سیستمهای اطلاعرسانی عبارتند از:
دستورالعملهای شرایط اضطراری و نقشهی طبقات؛
تجهیزات آژیر در ساختمان؛
آژیرهای صوتی و تصویری و یا بصری و سیستمهای ارتباطی؛
ایستگاه مرکزی کنترل دیتکتورها (هشداردهندههای حرارتی و دودی)؛
چراغهای اضطراری راهنمای خروج Exit light.
برای ادامه، به کتاب مراجعه کنید.
کتابهای مرتبط
مدیریت سیستمهای تأسیساتی هتل
185,000 تومانوزن | 0.5 کیلوگرم |
---|---|
نام مولف |
حمیدرضا برومند |
شابک |
9786007127797 |
تعداد صفحه |
201 |
سال انتشار |
1396 |
نوبت چاپ |
اول |
قطع کتاب |
رحلی |
نوع جلد |
شومیز |