انتخاب های استراتژیک

به‌طور خاص، انتخاب‌های استراتژيک سه مرحله را دربرمي‌گيرند:
 تدوين انتخاب‌ها براى پيشرفت در آينده؛
 ارزيابى انتخاب‌های موجود بينا بينی؛
 انتخاب بهترين گزينه.
بيشتر سازمان‌هاى گردشگرى از حيث حوزه و مقياس عملياتشان و شيوه‏اى که اداره مى‏شوند، بسيار پيچيده هستند. ماهيت اين صنعت به گونه‌ای است که اکثر سازمان‌های آن دارای ويژگي‌های زير هستند:
 به شکل جهانى و بين‏المللى اداره مى‏شوند؛
 دارای بخش‌ها و تقسيمات مختلف هستند؛
 فعاليت‌های عملياتی آنها از نظر جغرافيايی بسيار پراکنده مي‌شود؛
 دارای دفاتر مرکزی بزرگ يا دفاتر مرکزی کوچک با اختيارات گسترده هستند.
به‌دليل اين پيچيدگى، طبعاً بايد بين سطوح مختلف انتخاب‌های استراتژيک تمايز قائل شد. اگرچه کتب درسى اغلب در تعريف و حوزۀ‏ این سطوح متنوع هستند، اما نگرش اتخاذ شده در اين کتاب به‌طور وسيعیاز ديدگاه جانسون و اسکولز (2002) تبعيت مى‏کند. به طور کلیسه سطح برای راهبرد سازمانى مطرح مى‏شود که به ترتيب عبارت‏اند از: سطح سازمان، سطح کسب‌و‌کار و سطح عمليات.
بنابراين، در آغاز، اين موضوع بايد ذکر شود که مرزهاى بين سطوح اغلب نامشخص هستند، به ‏خصوص در سازمان‌هاى کوچک که در سطوح سازمانى به‏طور مؤثری در يکديگر ادغام مى‏شوند.
موضوعات مربوط به استراتژيک سطح عمليات مربوط به موضوعات اجرايى بسيار جزئى‏ تر مى‏شوند. بنابراين، بايد خاطرنشان کرد که کانون توجه اين کتاب عمدتاً در سطح کسب‏وکار راهبردی است.
استراتژی سطح سازمان
راهبرد در اين سطح مربوط به هدف و حوزه‏هاى کلى سازمان است. اين بخش ممکن است شامل تصميم‏ دربارة اين موضوع باشد که سازمان خواستار ورود به کدام حوزة کارى يا منطقة جغرافيايی است. بنابراين، همان‌طور که گفته شد، اين منطقة انتخاب راهبردی بيشتر شامل مأموريت سازمان و نمود آن در قالب بيانية مأموريت است. بنابراين، در دهة 1990 «باس plc» (بزرگ‌ترين عامل آبجوسازى و مشروب‏فروشى بريتانيا) سهام آبجوسازى و بيشتر سهام آبجو فروشى خود را فروخت و سودش را صرف سرمايه ‏گذارى و خريد هتل‏هاى زنجيره‏اى هاليدى و اينترکنتيننتال کرد. واضح است که تصميم‏‌گيری در سطح سازمان تماماً تمرکز دوباره در کسب‏ و کار است. تغيير شکل عمده يک شرکت بومیمشروب‌سازیبه شرکتیبا هتل‌های در سطح جهانی نشان‌دهنده اين مطلب است، به‏ طورى که در سال 2001 با تغيير نام باس plc به سيکس کانتينت به اوج خود رسيد.
استراتژی سطح کسب‌وکار
راهبرد در اين سطح بيشتر به چگونگى رقابت موفقيت‏ آميز در بازارهاى مطمئن مربوط مى‏شود. تمرکز بر تمام سازمان نيست، (همانند استراتژی سطح سازمان)، بلکه تمرکز اصلى سازمان بر تجزيه سازمان به بخش‌های اصلی است؛ و واحدهاى کسب‌وکار استراتژيک (SBUs) را مي‌توان مثال زد. مسائل موردتوجه اصلى در سطح راهبرد کسب‏وکار شامل اين موارد است:
 چگونه مي‌توان به جايگاهی برتر از رقبا دست يافت؟
 چه نوع محصول و يا خدماتی بايد در بازار توسعه و يا گسترش يابد؟
 چه روشی را مى‏توان براى کسب برتری رقابتى و توسعه محصولات و خدمات به‌کار برد؟
اين سه مسئله موردتوجه در راهبرد کسب‌ و کار را مى‏توان به شکل زير عنوان کرد:
 اصول رقابت ــ استراتژی رقابتى؛
 مسير توسعه ــ مسير استراتژيک؛
 روش‏هاى توسعه ــ روش استراتژيک.
اين سه جنبه تدوين استراتژي، که در شکل زیر خلاصه شده است، در اين بخش از کتاب پوشش داده خواهد شد. استراتژی رقابتى و مسير استراتژيک در فصل دهم و در فصل يازدهم (هنگام بررسی روش‌های استراتژيک) به بحث گذاشته مى‏شود.

سه عامل اساسى مطرح در سطح استراتژی کسب‌وکار
استراتژی سطح عملياتى
استراتژی در اين سطح بيشتر مربوط به موضوعات اجرايى با جزئيات فراوان مي‌پردازد. اينکه چطور استراتژي‌های پيشنهادى سطح کسب‌وکار و سازمان را مى‏توانند به ‌شکل موفقيت‏ آميزی اجرايی کرد. مسئله مورد توجه اين است که چطور تغييرات ناشى از پذيرش استراتژی در سطح کسب‌ و کار و سازمان و همین‌طور تصميم‏ هاى دقیقی که مجبوریم برای تحقق نظم بالا در هر ناحیه از سازمان بگیریم، به‌طور مؤثرى مدیریت شود.
درواقع، ضرورى است که گزينه‏ هاى راهبردی آينده سازمان، پس از مشخص شدن، ارزيابى شوند و استراتژی مناسبی انتخاب شود. ارزيابى و انتخاب استراتژي‌ها در فصل دوازدهم بررسى خواهد شد.